ห้องเรียนฐานสมรรถนะ วิชาภาษาไทย “ฉบับบ้านปลาดาว”

เป็นที่ทราบกันแล้วนะคะว่าในปี พ.ศ. 2565 กระทรวงศึกษาธิการจะให้โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) เริ่มใช้หลักสูตรฐานสมรรถนะในโรงเรียนกันแล้ว ในส่วนของโรงเรียนบ้านปลาดาวได้มีการพัฒนาปรับหลักสูตรการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ และมีการทดลองนำมาใช้กับผู้เรียนใน เทอมที่ 1 ปีการศึกษา 2564 ที่ผ่านมาแล้วค่ะ โดยมีเป้าหมายเน้นให้ผู้เรียนในแต่ละช่วงวัยสามารถทำได้และเกิดทักษะการทำได้ แล้วแก้ไขปัญหาได้จริงในชีวิตประจำวัน 

ส่วนการจัดทำแผนการเรียนรู้ฐานสมรรถเราจะเน้นที่การพัฒนาสมรรถนะ และกิจกรรมแบบ Active Learning ซึ่งจะเริ่มจากการนำผลลัพธ์การเรียนรู้ (Learning Outcome) จากหลักสูตร มาออกแบบกิจกรรมการเรียนที่เป็น Active Learning โดยแต่ละกิจกรรมจะต้องทำให้ผู้เรียนเกิด ผลลัพธ์การเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ KPA ตามที่ตั้งไว้ หลังจากที่เราได้วัตถุประสงค์แล้วนะคะ เรามาดูว่าการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะกันค่ะ ก่อนอื่นเราต้องรู้สมรรถนะที่สำคัญของผู้เรียนทั้ง 6 ด้าน กันก่อนค่ะ ซึ่งสมรรถนะที่สำคัญของผู้เรียนทั้ง 6 ด้าน จะประกอบด้วย

ด้านที่ 1 สมรรถนะด้านการจัดการตนเอง (Self Management:SM) เป็นการให้ผู้เรียนได้ เห็นคุณค่าในตัวเอง มีเป้าหมายในชีวิต สามารถจัดการอารมณ์และความเครียดได้แล้วสามารถจัดการปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตได้ค่ะ 

ด้านที่ 2 สมรรถนะการสื่อสาร (Communication:CM) ผู้เรียนต้องรับสารอย่างมีสติ มีการผลิตสื่อ หรือกลวิธีการสื่อสารให้บรรลุเป้าหมาย และมีความรับผิดชอบต่อสังคม แล้วก็ต้องมีการรับและส่งสารด้วยความเคารพ และแสดงความคิดเห็นในวัฒนธรรมที่แตกต่างกันค่ะ 

ด้านที่ 3 สมรรถนะการรวมพลังทำงานเป็นทีม (Teamwork and Collaboration : TC)  คือ การให้ผู้เรียนเป็นสมาชิกกลุ่มที่ดี มีภาวะผู้นำ มีกระบวนการทำงานที่ดี เป็นระบบ สร้างความสัมพันธ์ที่ดีและสามารถจัดการความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในชั้นเรียนได้

ด้านที่ 4 สมรรถนะการคิดขั้นสูง (Higher Order Thinking : HOT) คือการให้ผู้เรียนมีการคิดอย่างมีวิจารณญาณ มีความคิดที่เป็นระบบ สามารถคิดเชื่อมโยงได้ และมีการคิดสร้างสรรค์และคิดแก้ปัญหาได้ 

ด้านที่ 5 สมรรถนะการเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง (Active Citizen : AC) นะคะ ผู้เรียนต้องรู้และเคารพสิทธิ์ของผู้อื่น มีความรับผิดชอบต่อบทบาทหน้าที่ในความรับผิดชอบของตนเอง มีส่วนร่วมอย่างมีวิจารณญาณ และเป็นผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง 

ด้านที่ 6 สมรรถนะการอยู่ร่วมกันกับธรรมชาติและวิทยาการอย่างยั่งยืน ข้อนี้เป็นข้อที่เพิ่มเข้ามาใหม่ค่ะ ซึ่งผู้เรียนจะต้องรู้เกี่ยวกับโลกและจักรวาล สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีเพื่อสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อธรรมชาติ และการดำรงชีวิต

ตัวอย่างแผนการจัดการเรียนรู้สมรรถนะ วิชาภาษาไทย ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 6 

จะเห็นได้ว่าการเขียนแผนพัฒนาสมรรถนะ เป็นการเน้นพัฒนาศักยภาพผู้เรียนเป็นรายบุคคล เพื่อให้ที่ผู้เรียนรู้เท่าทันสถานการณ์ต่างๆ ให้ผู้เรียนมีความสุขกับการเรียน และสามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน สามารถประสบความสำเร็จได้ตามความถนัด และความชอบของตนเองค่ะ 

การวัดและการประเมินผล

ในส่วนของการวัดและประเมินผลผู้เรียน เราจะต้องวัดให้ครบตามวัตถุประสงค์แบบเป็นองค์รวม 3 ด้าน ด้านความรู้(K) ด้านทักษะ(P) และด้านเจตคติ(A) เราสามารถวัดผลได้ตั้งแต่เริ่มจัดการเรียนการสอนครั้งแรกแล้วบันทึกการเปลี่ยนแปลง 

วิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้  สามารถทำได้หลายๆวิธี เช่น การสังเกตพฤติกรรมขณะที่ทำกิจกรรม การให้ผู้เรียนประเมินตนเอง การประเมินโดยเพื่อน ประเมินจากการปฏิบัติงานประเมินตามสภาพจริง โดยการใช้คำถาม การสนทนา และแบบทดสอบค่ะ 

ในการวัดและประเมินผล ควรวัดและประเมินระหว่างการเรียนการสอน (Formative Assessment) และประเมินสรุปผลการเรียนรู้(Summative Assessment) และสุดท้ายที่สำคัญคือ บันทึกหลังการสอนจะต้องสรุปผลลัพธ์ที่เกิดกับผู้เรียน โดยอธิบายพัฒนาการที่เกิดกับผู้เรียนตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ แค่นี้ก็ครบจบแบบสมบูรณ์ของแผนการสอนหลักสูตรสมรรถนะฉบับโรงเรียนบ้านปลาดาวแล้วค่ะ