จุดประสงค์การเรียนรู้ส่งผลอย่างไรกับการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ ที่พัฒนา concept ทางคณิตศาสตร์

เป็นที่แน่นอนว่าเป้าหมายหนึ่งของการจัดการเรียนรู้ คือ การทำให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะกระบวนการ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์บรรลุตามตัวชี้วัดที่กำหนดไว้ในหลักสูตร อย่างไรก็ตามการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ช่วยสนับสนุนให้ผู้เรียนสามารถสร้างมโนทัศน์ หรือ Concept ก็เป็นอีกเป้าหมายหนึ่งที่สำคัญสำหรับผู้เรียน เพื่อใช้ในการเชื่อมโยง (Connection) และสร้างการเรียนรู้อย่างมีความหมาย (Meaningful learning) เมื่อต้องเรียนในเนื้อหาสาระที่มี Concept ที่ซับซ้อนหรือลึกซึ้งมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Concept ทางคณิตศาสตร์ที่การเรียนรู้ในระดับสูงขึ้นนั้น ต้องการการเชื่อมโยง Concept หนึ่ง หรือมากกว่า เพื่อสร้างโครงสร้างของ Concept เช่น การสร้าง Concept ของการคูณต้องใช้มีพื้นฐานความเข้าใจ Concept ของการบวกด้วยกลุ่มของปริมาณที่เท่า ๆ กัน เป็นต้น
ในการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนา Concept ทางคณิตศาสตร์นั้น ครูผู้สอนควรต้องกำหนด Concept ทางคณิตศาสตร์ให้ชัดเจนว่าเมื่อผ่านการจัดการเรียนรู้นี้แล้วผู้เรียนต้องเกิด Concept ทางคณิตศาสตร์ใดบ้าง ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ในแต่ละคาบเรียน โดยครูผู้สอนสามารถกำหนด Concept ที่เป็นเป้าหมายนี้ไว้ได้ตั้งแต่ตอนกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้นั่นเอง
ยกตัวอย่างเช่น การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง ทฤษฎีบทพีทาโกรัส ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในแผนการจัดการเรียนรู้ครูผู้สอนสามารถกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้ได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับว่าต้องการให้ผู้เรียนเกิดผลลัพธ์การเรียนรู้ในระดับใดบ้าง ในที่นี้ขอนำเสนอจุดประสงค์การเรียนรู้ในแผนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง ทฤษฎีบทพีทาโกรัส ดังนี้ (เมื่อกำหนดให้ a, b และ c เป็นความยาวของด้านของรูปสามเหลี่ยมมุมฉากและ c เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก)
1. นักเรียนสามารถบอกได้ว่าทฤษฎีบทพีทาโกรัส คือ c2 = a2 + b2
2. นักเรียนสามารถใช้ทฤษฎีบทพีทาโกรัสในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการความยาวด้านของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก
3. นักเรียนสามารถอธิบายได้ว่าพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่สร้างบนด้านตรงข้ามมุมของรูปเหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งเท่ากับผลรวมของพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่สร้างบนด้านประกอบมุมฉากของรูปเหลี่ยมมุมฉากรูปนั้น แล้วสร้างข้อความคาดการณ์ว่า c2 = a2 + b2
ในฐานะครูผู้สอนลองตั้งคำถามกับตนเองว่าด้วย 2 คำถามสำคัญว่า
คำถามที่ 1 : จุดประสงค์การเรียนรู้ทั้งสามข้อนี้เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
คำถามที่ 2 : ถ้าจุดประสงค์การเรียนรู้ทั้งสามข้อแตกต่างกัน แล้วความแตกต่างเหล่านั้นมีความสำคัญอย่างไรกับการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้
จากจุดประสงค์การเรียนรู้ทั้งสามข้อข้างต้น พบว่า จุดประสงค์การเรียนรู้ข้อ 1 และข้อ 2 เข้าใจได้ไม่ยากนักว่า กิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้นี้ผู้เรียนจะได้เรียนรู้อะไร (ข้อ 1) และจะทำอะไรได้ (ข้อ 2) แต่ทั้งสองข้อไม่ได้ระบุหรือชี้แนวทางให้ครูผู้สอนเกี่ยวกับ Concept ของทฤษฎีบทพีทาโกรัสว่า ผู้เรียนควรจะเข้าใจ Concept นี้อย่างไรและผู้เรียนจะได้พัฒนา concept นี้ผ่านกิจกรรมการเรียนรู้อย่างไร
ในทางกลับกันจุดประสงค์การเรียนรู้ข้อ 3 ถูกกำหนดขึ้นมาโดยแจ้งอย่างชัดเจนถึงแนวคิดทางคณิตศาสตร์ที่อยู่ในทฤษฎีบทพีทาโกรัส (ไม่เพียงแค่ความจำสูตร c2 = a2 + b2 เท่านั้น) ที่เชื่อมโยง concept ทางเรขาคณิต เรื่อง พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ซึ่งนักเรียนเคยเรียนและเข้าใจได้ง่าย ๆ มาก่อนแล้ว ซึ่งเป็นสิ่งแสดงแทน (representation) สิ่งหนึ่งของความสัมพันธ์ c2 = a2 + b2
ยิ่งกว่านั้นจุดประสงค์การเรียนรู้ข้อ 3 ยังช่วยชี้แนวทางคร่าว ๆ ในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ที่จะช่วยสนับสนุนให้นักเรียนสร้างความเข้าใจความสัมพันธ์ของ c2 = a2 + b2 โดยครูผู้สอนต้องคิดต่อเพื่อสร้างกิจกรรมการเรียนรู้ที่ดีเพียงพอที่จะช่วยให้นักเรียนค้นหาความสัมพันธ์และสร้างข้อความคาดการณ์สำหรับกรณีทั่วไปของได้ด้วยตนเอง
แนวทางการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ตามจุดประสงค์การเรียนรู้ข้อ 3
- นักเรียนได้รับกระดาษที่ตัดเป็นรูปสามเหลี่ยมหลากหลายประเภท ซึ่งมีรูปสามเหลี่ยมมุมฉากด้วย
- นักเรียนสร้างรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสบนด้านของรูปสามเหลี่ยมเหล่านั้น
- นักเรียนค้นหาความสัมพันธ์เชิงพื้นที่ระหว่างรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่สร้างบนด้านของรูปสามเหลี่ยม พิจารณา วิพากษ์ อภิปราย และให้เหตุผล เพื่อหาข้อสรุป
- เมื่อนักเรียนค้นพบความสัมพันธ์ที่ว่าพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่สร้างบนด้านตรงข้ามมุมของรูปเหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งเท่ากับผลรวมของพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่สร้างบนด้านประกอบมุมฉากของรูปเหลี่ยมมุมฉากรูปนั้น ให้นำเสนอหน้าชั้น
- นักเรียนอภิปรายว่าแต่ละผลงานที่นำเสนอ เหมือนหรือแตกต่างกัน
- นักเรียนสร้างข้อความคาดการณ์ c2 = a2 + b2 เมื่อกำหนดให้ a, b และ c เป็นความยาวของด้านของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก และ c เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก
จากตัวอย่างแนวทางข้างต้น เห็นได้ชัดว่าจุดประสงค์การเรียนรู้ที่ระบุชัดแจ้ง จะช่วยให้ครูผู้สอนออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ได้ตรงประเด็น ปฏิบัติได้จริงและเป็นการเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้นักเรียนพัฒนา Concept ทางคณิตศาสตร์ ดังนั้น ครูผู้สอนคณิตศาสตร์อาจจะต้องย้อนกลับไปพิจารณาจุดประสงค์การเรียนรู้ว่าถูกกำหนดให้ในลักษณะใด ปรากฏ Concept ทางคณิตศาสตร์และแนวทางการพัฒนา Concept นั้นผ่านกิจกรรมการเรียนรู้หรือไม่ หากครูผู้สอนปรับเปลี่ยนแล้วเกิดผลอย่างไรกับกิจกรรมการเรียนรู้ของตนเองก็เป็นสิ่งที่น่าค้นหาอย่างยิ่ง
บทความใกล้เคียง
แชร์ไอเดียการสอนภาษาไทย ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ ง่ายๆ สไตล์โรงเรียนบ้านปลาดาว

ห้องเรียน Online Onsite ด้วย ClassPoint

ยกระดับการเรียนรู้โรงเรียนทองผาภูมิวิทยา ด้วย 3 นวัตกรรมเทคโนโลยีด้านการศึกษา จาก Starfish Education

Related Courses
การสอนภาษาไทย (3R)
การสอนภาษาไทยของมูลนิธิโรงเรียนสตาร์ฟิชคันทรีโฮมได้ออกแบบมาเพื่อพัฒนาทักษะการฟัง พูด อ่าน เขียน อย่างเป็นระบบเข้าใจง่ ...



คู่มือการสอนนวัตกรรม 3R ฉบับบ้านปลาดาว
คงจะดีถ้าการอ่านออกเขียนได้ ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป นวัตกรรม3R โรงเรียนบ้านปลาดาว ได้ออกแบบชุดการสอนที่ง่ายและเกิดผล ...



การสอนคณิตศาสตร์ (3R)
คณิตศาสตร์จะไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป แค่เรามีเทคนิคดีๆ มาเป็นตัวช่วยในการสอน คณิตศาสตร์ของเราก็จะเป็นเรื่องง่าย ไม่น่าเบื่ ...



การฟื้นฟูภาวะความรู้ถดถอย (Learning loss)
เรียนรู้ผลกระทบของ Learning Loss ที่ส่งกระทบถึงผู้เรียน ในภาพรวมของประเทศเพื่อฟื้นฟูการเรียนรู้ของนักเรียน โดยใช้ 5ม ...



Related Videos
![Starfish Country Home School Foundation [ENG]](https://img.youtube.com/vi/eeT-qLyd87U/mqdefault.jpg)

Starfish Country Home School Foundation [ENG]


TQSP Kicf Off แนวทางการพัฒนานวัตกรรม


โรงเรียนพัฒนาตนเอง : โรงเรียนวัดสันป่าสัก | โรงเรียนบ้านหนองเงือก

