ฮาวทูสอน จำลองสถานการณ์ สร้างกระบวนการคิด ที่ซับซ้อนให้แก่นักเรียน

Starfish Academy
Starfish Academy 4323 views • 2 ปีที่แล้ว
ฮาวทูสอน จำลองสถานการณ์ สร้างกระบวนการคิด ที่ซับซ้อนให้แก่นักเรียน

คำว่า ‘scenario’ หรือฉากสถานการณ์ เป็นคำมาจากภาษาละตินว่า ‘escena’ หมายถึง ฉากในบทละคร ซึ่งบทละครจะประกอบไปด้วย เนื้อเรื่อง ตัวละคร บทสนทนา และจุดวิกฤตสูงสุด ฉากในบทละครนั้นสามารถดึงดูดให้ผู้ชมติดตาม สงสัย สนใจ และอยากมีส่วนร่วมในเหตุการณ์ที่แต่ละฉากดำเนินไปค่ะ ซึ่งการเรียนรู้โดยใช้ฉากสถานการณ์เป็นฐานนั้นมีแนวคิดว่า มนุษย์นั้นไม่สามารถเรียนรู้ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพหากไม่มีบริบทเข้ามาประกอบด้วย

การเรียนรู้โดยใช้ฉากสถานการณ์เป็นฐาน เป็นการเรียนรู้แบบเชิงรุก เรียนรู้จากสถานการณ์ที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริงค่ะ ผู้เรียนจะได้ฝึกการทำงานร่วมกัน เมื่อพบปัญหาก็สามารถหาแนวทางแก้ไขปัญหาได้ เป็นการเสริมสร้างทักษะเพื่อการทำงาน และเตรียมความพร้อมผู้เรียนก่อนเข้าสู่การทำงานจริงค่ะ การสร้างฉากสถานการณ์นั้น เป็นการวางแผนเลือกฉากให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้ค่ะ ซึ่งการเรียนรู้โดยใช้ฉากสถานการณ์เป็นฐาน แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ประกอบด้วย

1. ฉากสถานการณ์ที่ใช้ทักษะเป็นฐาน

เป็นสถานการณ์ที่กำหนดให้ผู้เรียน ใช้ทักษะพื้นฐานและความเข้าใจเบื้องต้นเรื่องกฎเกณฑ์ในการแก้ไขสถานการณ์ ชุดความรู้ที่ได้รับจากฉากสถานการณ์ประเภทนี้ เป็นความรู้แบบตายตัว สามารถระบุพฤติกรรมที่ต้องการได้ ชัดเจน ผู้เรียนสามารถเรียนรู้และจดจำได้ง่าย

2. ฉากสถานการณ์ที่ใช้ปัญหาเป็นฐาน

เป็นฉากสถานการณ์ที่ทำให้ผู้เรียน เรียนรู้ว่าในความเป็นจริงต้องเผชิญปัญหาที่คลุมเครือ ไม่แน่นอน และเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา จะเป็นการเรียนแบบปลายเปิดที่ช่วยให้ผู้เรียนบูรณาการความรู้กับทฤษฎีเข้ากับการปฏิบัติจริง เน้นการคิดวิเคราะห์ และต้องแสวงหาความรู้ใหม่เพิ่มเติม และนำความรู้นั้นไปตัดสินใจแก้ปัญหาได้อย่างเหมาะสม

3. ฉากสถานการณ์ที่ใช้ประเด็นเป็นฐาน

เป็นฉากสถานการณ์ที่ผู้เรียน ต้องค้นคว้าประเด็นที่ส่งผลต่อการทำงานของตนเอง บูรณาการทักษะหลายด้าน และเรียนรู้การมองประเด็นจากมุมมองของบทบาทที่แตกต่างกัน ผู้เรียนยังได้ฝึกทักษะการคิดขั้นสูงเพื่อรวบรวม คัดเลือกข้อมูล และตัดสินใจบนพื้นฐานข้อมูลที่มีอยู่จริง

 4. ฉากสถานการณ์ที่ใช้การคาดการณ์เป็นฐาน

เป็นฉากสถานการณ์ที่กระตุ้นให้ผู้เรียนคำนึงถึงปัจจัยทั้งในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต ฉากสถานการณ์นี้ส่งเสริมผู้เรียนรู้จักสมมติฐาน รวบรวมพยานหลักฐาน เพื่อสนับสนุนความคิดของตนเอง และนำเสนอความคิดตนเองเพื่อให้คนอื่นประเมิน

จะเห็นได้ว่าฉากสถานการณ์ที่ 3 และ 4 นั้น มีความซับซ้อนมากกว่าสองประเภทแรก ผู้สอนสามารถเลือกใช้ฉากสถานการณ์เพียงประเภทเดียวหรือจะผสมผสานก็ได้นะคะ ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และลักษณะของผู้เรียนค่ะ

ฉากสถานการณ์นั้นต้องดึงดูดให้ผู้เรียนสนใจ น่าตื่นเต้น และมีส่วนร่วมในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นการหาข้อมูลหรือการหาคำตอบค่ะ และคำตอบนั้นก็ไม่มีตายตัวล่วงหน้า ผู้เรียนสามารถแก้ไขสถานการณ์ต่าง ๆ ได้ ซึ่งการออกแบบการเรียนรู้โดยใช้ฉากทัศน์นั้นประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ

1. กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ แจ้งวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้และตรวจสอบความรู้เดิมของผู้เรียน และเมื่อเรียนจบแล้ว ผู้เรียนจะได้รับประโยชน์อะไรบ้างจากการเรียนในครั้งนี้

2. จัดกลุ่มผู้เรียน ในการจัดกลุ่มครูผู้สอนต้องคละความสามารถของผู้เรียน ผู้เรียนทุกคนต้องมีบทบาทและแสดงความคิดเห็น ช่วยกันแก้ไขสถานการณ์ต่างๆ ได้

3. ออกแบบฉากสถานการณ์ ผู้สอนต้องคำนึงถึงความสมจริง แทรกจุดวิกฤตสูงสุด เพื่อให้ผู้เรียนหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาร่วมกัน ทั้งนี้ส่งผลให้มีการมีส่วนร่วมเพิ่มมากขึ้น

4. เรียนรู้ด้วยตนเอง เมื่อผู้สอนมีความมั่นใจแล้วว่าผู้เรียนมีความเข้าใจเนื้อหาอย่างเพียงพอ ให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติและเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยครูผู้สอนทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวก สังเกตการณ์และให้คำแนะนำ ช่วยเหลือด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การตั้งคำถาม เป็นต้น

Starfish Labz ขอยกตัวอย่าง การนำ Scenario Based Learning ไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพได้อย่างไร ดังนี้ค่ะ

ตัวอย่างที่ 1 

สร้างบทสนทนา เพื่อสร้างความสนใจให้ผู้เรียน

เช่น ครูสอนวิชาภาษาอังกฤษ เรื่อง คำศัพท์เกี่ยวกับการบอกทิศทาง แล้วให้นักเรียนจำลองเป็นนักท่องเที่ยวต่างชาติ มาถามทางหรือถามให้แนะนำสถานที่ท่องเที่ยวกับนักเรียน

ตัวอย่างที่ 2

การฝึกซ้อมที่เกี่ยวกับสถานการณ์จริง

แต่ละโรงเรียนมีการฝึกซ้อมเกี่ยวกับเหตุการณ์จริงๆ เช่น การจำลองเรื่องความปลอดภัยต่างๆ สถานการณ์แผ่นดินไหวที่โรงเรียน/ไฟไหม้ที่โรงเรียน/การสัมภาษณ์งาน/การเจอลูกค้า /การเจอคนไข้ เป็นต้น

ตัวอย่างที่ 3

ใช้สถานการณ์จริงช่วยกระตุ้นความร่วมมือของผู้เรียน

เช่น ครูตั้งคำถาม : ถ้านักเรียนเจอคนแปลกหน้าที่ประตูโรงเรียนแล้วเข้ามาถามทาง และชวนนักเรียนไปด้วย นักเรียนจะทำอย่างไร

ตัวอย่างที่ 4

ระบุทักษะที่ต้องการจะพัฒนานักเรียน แล้วสร้างสถานการณ์เพื่อให้เกิดทักษะนั้น

เช่น ครูอยากให้นักเรียนมีทักษะด้านการสื่อสาร ครูจึงให้นักเรียนสวมบทบาทเป็นนักข่าว แล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเป็นสำนักข่าวแต่ละสำนัก ที่จะต้องนำเสนอข่าว/เนื้อหาอย่างน่าสนใจ

ตัวอย่างที่ 5

ใช้สถานการณ์เป็นฐานเพื่อให้ความรู้เฉพาะทางได้

เช่น ครูจำลองห้องเรียนเป็นโรงแรม แล้วให้นักเรียนแสดงเป็นพนักงานของโรงแรม และแสดงเป็นลูกค้า เพื่อฝึกคำศัพท์หรือเทคนิคเกี่ยวกับการโรงแรม ก็จะทำให้นักเรียนได้คำศัพท์ที่ใช้ได้เหมาะสมกับผู้คนและสถานที่นั้นๆ

ครูจำลองห้องเรียนเป็นโรงพยาบาล แล้วให้นักเรียนแสดงเป็นคุณหมอ พยาบาล และคนไข้ เพื่อฝึกคำศัพท์ด้านการแพทย์ ก็จะทำให้นักเรียนรู้คำศัพท์ด้านการแพทย์เช่นเดียวกันค่ะ

ดังนั้น การนำ Scenario Based Learning ไปใช้ จะทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้กับเหตุการณ์ที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริงค่ะ เป็นพื้นที่ปลอดภัยที่ผู้เรียนสามารถฝึกฝนจากสถานการณ์จำลอง สามารถพัฒนาทักษะทางสังคม เพราะได้แสดงบทบาทที่หลากหลาย และนอกจากนี้การเรียนรู้แบบนี้ยังช่วยสร้างความผูกพัน เพราะทุกคนมีส่วนร่วมในการทำงาน และที่สำคัญทำให้ผู้เรียนมีความพร้อมก่อนเข้าสู่การทำงานค่ะ

แหล่งอ้างอิง (Sources):

การออกแบบการเรียนรู้ภาษาอังกฤษโดยใช้ฉากสถานการณ์เป็นฐาน บทความวิชาการ วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 (กุมภาพันธ์– พฤษภาคม 2562)

การส่งเสริมทักษะเพื่อการทำงานของบัณฑิตไทยด้วยการเรียนรู้ โดยใช้ฉากทัศน์เป็นฐาน Enhancement of Thai Graduates’ Employability Skills using Scenario-Based Learning | Academia.edu

6 Tips To Foster Positive Communication Skills Through Skill-Based Branching Scenarios | eLearning Industry

5 Effective And Impactful Examples Of Scenario-Based Learning | eLearning Industry

Scenario-Based Learning & the Virtual Classroom | learning solutions

มาร่วมเรียนรู้กับ Starfish Labz

แหล่งเรียนรู้และชุมชนออนไลน์เพื่อนักการศึกษาและผู้ปกครอง

ลงทะเบียน

Related Courses

เครืองมือครู
ด้านความร่วมมือการ ทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม
basic
1:30 ชั่วโมง

Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์

เครื่องมือช่วยครูในการเรียนออนไลน์ในคอร์สนี้ แนะนำเครื่องมือที่น่าสนใจ 3 ตัวช่วย คือ Google Earth, Line Open Chat แ ...

Starfish Academy
Starfish Academy
Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์
Starfish Academy

Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์

Starfish Academy
เครืองมือครู
ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ
basic
2:00 ชั่วโมง

การพัฒนาทักษะการเขียน

ในคอร์สนี้จะเป็นการเรียนรู้เกี่ยวกับการสอนเขียนสำหรับผู้เรียนประถมศึกษา ระดับชั้น ป.1- ป.6 โดยได้ยกตัวอย่างปัญหาการเขียนข ...

Starfish Academy
Starfish Academy
การพัฒนาทักษะการเขียน
Starfish Academy

การพัฒนาทักษะการเขียน

Starfish Academy
เครืองมือครู
ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา ด้านความสัมพันธ์ การบริหารจัดการตนเอง
basic
2:00 ชั่วโมง

การออกแบบกล่องเพื่อการเรียนรู้ (Learning Box)

เนื่องจากสถานการณ์โควิดทำให้โรงเรียนไม่สามารถจัดการเรียนการสอนได้ตามปกติ และเด็กจำเป็นต้องเรียนที่บ้าน Learning box ...

Starfish Academy
Starfish Academy
การออกแบบกล่องเพื่อการเรียนรู้ (Learning Box)
Starfish Academy

การออกแบบกล่องเพื่อการเรียนรู้ (Learning Box)

Starfish Academy
เครืองมือครู
ด้านความร่วมมือการ ทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา
basic
1:30 ชั่วโมง

Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1

คุณภาพของผู้เรียนนอกจากจะเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบในตัวผู้เรียนเอง แล้วกระบวนการเรียนการสอนที่ครู จัดให้เป็นสิ่งสำคัญต่อผลสัม ...

Starfish Academy
Starfish Academy
Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1
Starfish Academy

Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1

Starfish Academy

Related Videos

Starfish Future Labz – Craft Your Future
05:27
Starfish Academy

Starfish Future Labz – Craft Your Future

Starfish Academy
206 views • 2 ปีที่แล้ว
Starfish Future Labz – Craft Your Future
ฝ่าประเด็นท้าทายผู้อำนวยการผู้สร้างโอกาสทางการศึกษา
06:20
Starfish Academy

ฝ่าประเด็นท้าทายผู้อำนวยการผู้สร้างโอกาสทางการศึกษา

Starfish Academy
715 views • 2 ปีที่แล้ว
ฝ่าประเด็นท้าทายผู้อำนวยการผู้สร้างโอกาสทางการศึกษา
Makerspace Day #2
04:27
Starfish Academy

Makerspace Day #2

Starfish Academy
270 views • 1 ปีที่แล้ว
Makerspace Day #2
Starfish Country Home School Foundation [ENG]
03:43
Starfish Academy

Starfish Country Home School Foundation [ENG]

Starfish Academy
69 views • 3 ปีที่แล้ว
Starfish Country Home School Foundation [ENG]