จะ ON อะไรก็ไม่สำคัญเพราะครูเราเอาอยู่ EP2

จากสถานการณ์ในปัจจุบันที่มีการแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 อย่างต่อเนื่องและเป็นวงกว้าง ส่งผลให้การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบปกติ (On Site) มีการปรับเปลี่ยนตามสถานการณ์ จนไปสู่การจัดการเรียนการสอนแบบ On Line อย่างเต็มรูปแบบ เพื่อให้การเรียนรู้ของนักเรียนมีความต่อเนื่องและเกิดประสิทธิภาพสูงสุด และจากการดำเนินโครงการ Starfish Teacher Hero ได้ก่อให้เกิดการบูรณาการการจัดการเรียนการสอน ที่สอดคล้องกับบริบทของแต่ละโรงเรียนในการพัฒนานักเรียนให้มีความสามารถหลากหลายตามศักยภาพของแต่ละบุคคล

กิจกรรมพัฒนานวัตกรสู่นวัตกรรมผ่าน Active Sheets

กิจกรรมพัฒนานวัตกรผ่าน Active Sheets หรือที่เรียกว่า “ชุดการเรียนรู้รอบบ้าน” เป็นนวัตกรรมที่รวมรวมคุณลักษณะไว้ 3 อย่าง คือ 

1)  ความแตกต่างระหว่างบุคคล 

2)  Active Learning 

3)  Sheet 

ซึ่งมีจุดเริ่มต้นจากการเรียนการสอนแบบ On Hand โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อลดเวลาอยู่กับหน้าจอมากเกินไป และให้นักเรียนหันมาสนใจเรียนรู้จากสิ่งรอบตัวในบ้านมากขึ้น จึงได้กำหนดรูปแบบ Active Sheet โดยการใช้ STEM Process ร่วมกับนวัตกรรม EGGPC ที่คิดค้นขึ้นมา ซึ่งเป็นนวัตกรรมเพื่อสังคม มีกระบวนการ 3 ขั้นตอนดังนี้

1) การตั้งคำถาม สำรวจ เรียนรู้ตามความสนใจจากสิ่งที่อยู่รอบตัวในบ้าน เช่น ประวัติศาสตร์ อาชีพ ความเป็นอยู่ โดยใช้ความรู้เดิม จากการสอบถาม ค้นหาความรู้เพิ่มเติมจากอินเทอร์เน็ต 

2)  การรวบรวมข้อมูล 

3)  การสร้างนวัตกรรม

ทั้งนี้ ได้มีการน้อมนำแนวคิดทฤษฎีของภูมิสังคม (ใช้หลักภูมิประเทศ สังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ) โดยการให้นักเรียนสวมแว่นตาหลากสี และให้นักเรียนมองว่าจะสามารถ หรือพัฒนานวัตกรรมอย่างไรในช่วงสถานการณ์โควิด-19 และจากการดำเนินกิจกรรมส่งผลให้เกิดนวัตกรน้อยขึ้นมา ซึ่งเป็นการสร้างนวัตกรรมจากสิ่งที่อยู่รอบตัวก่อให้เกิดกิจกรรมที่สามารถทำร่วมกับครอบครัวได้ เช่น การทำน้ำสมุนไพรจากกระชาย น้ำขิง การทำป้ายประชาสัมพันธ์ การทำคลิปวีดิโอ เป็นต้น ผลจากการดำเนินกิจกรรม นักเรียนมีความสนใจ และสามารถสร้างชิ้นงานต่อยอดไปสู่การประกวดโดยมีครู ผู้เชี่ยวชาญจากหน่วยงานต่าง ๆ เป็นผู้ให้ความรู้เพิ่มเติม ส่งผลให้เกิดเครือข่ายการเรียนรู้ระหว่างผู้ปกครอง ชุมชน รวมไปถึงองค์กรต่าง ๆ

การบูรณาการการเรียนการสอนร่วมกับ STEAM Design Process 

จากการจัดการเรียนการสอน On Line อย่างเต็มรูปแบบ ส่งผลให้ครูต้องมีการปรับการเรียนรู้และบูรณาการเรียนจากทุกกลุ่มสาระเข้าด้วยกัน เพื่อให้นักเรียนสามารถเรียนจากที่บ้านและใช้ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ได้ เช่น การเรียนช่วงเช้า เป็นการจัดการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบบ้าน ช่วงบ่ายเป็นการสร้างนวัตกรรมจากจินตนาการของนักเรียน เป็นต้น โดยใช้กระบวนการ STEAM Design Process 5 ขั้นตอน บูรณาการสอดแทรกผ่านกิจกรรม Active Sheet คือ 

1)  การตั้งคำถาม เช่น การตั้งคำถามกับตัวเอง หรือสิ่งที่อยู่รอบตัว เป็นต้น 

2) การรวบรวมข้อมูล และการใช้จินตนาการของนักเรียน โดยครูเป็นที่ปรึกษาต่อยอดความคิดของนักเรียน 

3) การวางแผนในการสร้างนวัตกรรม โดยเป็นความร่วมมือจากหลายภาคส่วน 

4) การลงมือทำ 

5) การสะท้อนคิด จากข้อเสนอแนะของสังคมในการปรับปรุงหรือพัฒนาอย่างไร 

จากการดำเนินกิจกรรม พบว่า กระบวนการตั้งคำถาม เป็นกระบวนการที่สร้างความท้าทายให้กับครู โดยครูจะต้องเป็นผู้กระตุ้นในการใช้คำถาม เปิดคลิป หรือสอบถามจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้นักเรียนเกิดความสนใจและเกิดการเรียนรู้ไปจนถึงการพัฒนาทักษะในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ทักษะทางด้านความคิดสร้างสรรค์ ทักษะการนำเสนอ การออกแบบรูปแบบการนำเสนอ การเป็นพลเมืองที่สามารถนำความรู้มาสร้างหรือพัฒนาในชุมชน รวมไปถึงการต่อยอดในการสร้างนวัตกรรมใหม่

รูปแบบการประเมินผลช่วงสถานการณ์โควิด – 19 

เป็นการประเมินโดยการใช้หลักสูตรสมรรถนะ ที่เรียกว่า การเก็บหลักฐานการเรียนรู้ หรือ การเรียนรู้ตามสภาพจริง เป็นการเก็บทุกช่วงของการเรียนรู้ตั้งแต่แรกจนจบกระบวนการ ซึ่งจะเป็นการเก็บตั้งแต่คำถามแรกว่านักเรียนสามารถตอบคำถามได้หรือไม่ (แบบสอบถาม แบบสังเกตพฤติกรรม) ส่วนที่สอง กระบวนการ ในการเรียนรู้เป็นขั้นตอน และขั้นตอนสุดท้ายนักเรียนสามารถสร้าง ออกแบบ หรือเกิดทักษะอื่น ๆ สามารถต่อยอดได้หรือไม่ สำหรับนักเรียนปฐมวัย สามารถประเมินผลจากชิ้นงานของนักเรียน เช่น การปั้นดินน้ำมันตามจินตนาการ การสังเกตนักเรียน การมีเป้าหมายส่งเสริมนักเรียนในการสร้างจินตนาการ และนักเรียนสามารถตอบคำถามได้

อย่างไรก็ตาม ในการจัดการเรียนการสอนในแต่ละโรงเรียนย่อมเป็นไปตามบริบทที่แตกต่างกัน สิ่งที่จะสามารถให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ในช่วงสถานการณ์โควิดได้มากที่สุด คือ การเห็นอกเห็นใจ การรับฟังเหตุผลซึ่งกันและกัน การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน โดยเฉพาะครูผู้สอนที่จะต้องเข้าไปมีบทบาท สัมผัส เรียนรู้ชีวิตของนักเรียน เพื่อที่ครูจะได้เห็นศักยภาพและความสามารถของนักเรียนอย่างแท้จริง รวมทั้งรู้เป้าหมาย สร้างการจัดการเรียนรู้ของนักเรียนแต่ละคนได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น