เป็นครู.....ควรรู้เรื่อง “ยา”

Drug vs Pharmacist (ยาและเภสัชกรรม) “ยา” ในที่นี้ คือ ยารักษาโรค คือสิ่งที่ใช้ในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บของมนุษย์ และสัตว์ โดยต้องใช้ความรู้ทั้งทางวิทยาศาสตร์และศิลปะมาผนวกในการ ผสม ปรุงแต่ง และแปรสภาพสาระสำคัญและส่วนประกอบอื่นตามสูตรตำรับ
คุณครูจะต้องมีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ “ยา” เพื่อความปลอดภัยของนักเรียนเมื่อเจ็บป่วยจะได้ใช้ยาได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย อันดับแรกจะต้องศึกษาในเรื่อง “ฉลากยา” เพราะ ฉลากยามีความสำคัญคือ เพื่อทราบเบื้องต้นว่ายาใดมีความจำเป็นกับตัวเอง หรือยาชนิดใดทำให้อาการของโรคบรรเทาหรือหายและยาชนิดใดเหมาะหรือไม่เหมาะสำหรับเรา
Label ฉลากยา หรือเอกสารกำกับยา นับเป็นข้อมูลสำคัญที่มีประโยชน์ และให้ความปลอดภัยแก่ผู้ใช้ยา ฉะนั้น เพื่อป้องกันการเกิดผลร้ายอันไม่คาดคิดกับผู้ใช้ยา คุณครูควรได้อ่านฉลากหรือเอกสารกำกับยาทุกครั้งก่อนใช้ยา Label จะประกอบไปด้วย
1. ชื่อผลิตภัณฑ์
2. สรรพคุณ
3. วิธีใช้
4. คำเตือนหรือข้อควรระวัง
5. ปริมาณหรือขนาดบรรจุ
6. ผู้ผลิต
7. วันเดือนปีที่ผลิตยา
8. วันสิ้นอายุของยา
9. การเก็บรักษา
10. เลขทะเบียนยา
ระบบตรวจสอบการอนุญาตในการขึ้นทะเบียนยา คุณครูสามารถตรวจสอบในเวปได้เลย ว่าเป็นยาที่มีมาตรฐานและมีคุณภาพหรือไม่ ว่ายาตัวไหนมีสถานะคงอยู่ หรือมียาบางตัวที่ไม่มีเลขทะเบียนอาจจะมีการสวมทะเบียน เพราะปัจุบันมีการยาปลอมแพร่ระบาดเป็นจำนวนมาก
ยาสามัญประจำบ้านสำหรับห้องพยาบาลในสถานศึกษาและการจัดการเจ็บป่วยเบื้องต้น
หลักการและเหตุผลของยาสามัญประจำบ้าน คือ
1. รักษาอาการเจ็บป่วยเล็กๆน้อยๆ
2. เป็นอาการที่สามารถรักษาได้ง่าย
3. ราคาไม่แพงมากนัก
4. มีความปลอดภัยสูง
โดยที่คุณครูสามารถเข้าไปดูรายละเอียด และชื่อยาของยาสามัญประจำบ้านว่ามียาชนิดไหนบ้างที่คณะกรรมการอาการและยา (อย.)ให้การรับรองว่ามีความปลดภัยนั่นเอง ถ้าเป็นยาสามัญประจำบ้านจะมีการเขียนคำว่า “ยาสามัญประจำบ้าน” อยู่ในกรอบสีเขียวสามารถหาซื้อได้ตามร้านสะดวกซื้อทั่วๆไปเพราะเป็นยาที่ไม่อันตรายและมีความปลอดภัยสูง
ตัวอย่างยาสามัญประจำบ้านสำหรับห้องพยาบาลในสถานศึกษา เช่น ยาแก้ปวดท้องอืดท้องเฟ้อ ยาแก้ท้องเสีย ยาบรรเทาปวดลดไข้ ยาแก้แพ้ลดน้ำมูก ยาแก้ไอขับเสมหะ ยาแก้เมารถเมาเรือ ยาสำหรับโรคปากและคอ ยาใส่แผลล้างแผล ยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อแมลงกัดต่อย ยาสำหรับโรคผิวหนัง และยาดมหรือยาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก เป็นต้น
ดังนั้นยาสามัญประจำบ้านสำหรับห้องพยาบาลในโรงเรียนจะช่วยในการบรรเทา หรือป้องกันอาการบาดเจ็บหรือความเจ็บป่วยในเบื้องต้น เช่น ปวดศีรษะ ปวดท้อง ท้องเสีย ท้องผูก อาเจียน น้ำมูกไหล เมารถ เมาเรือ เป็นต้น คุณครูสามารถนำมาใช้รักษานักเรียนเองได้ ห้องพยาบาลควรมีชุดยาสามัญเก็บไว้ใช้ และควรเก็บไว้ในที่ที่แห้ง หลีกเลี่ยงการโดนแสงแดดโดยตรง และสะดวกต่อการหยิบใช้ คุณครูสามารถจัดชุดยาสามัญได้ด้วยตัวเองหรือหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป โดยไม่จำเป็นต้องมีใบสั่งแพทย์ โดยฉลากยาจะมีคำว่า “ยาสามัญประจำบ้าน” ในกรอบสีเขียวมีขนาดตัวอักษรที่อ่านได้ชัดเจน และระบุคำว่า “ยาสิ้นอายุ” เพื่อแสดงวัน เดือน ปี พ.ศ. ที่ยาสิ้นอายุ และควรหมั่นตรวจสอบชุดยาเป็นประจำ หากพบยาที่เสื่อมสภาพหรือหมดอายุควรเปลี่ยนยาเพื่อความพร้อมต่อการใช้งาน
โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) โรคโควิด 19 คือ โรคติดต่ออุบัติใหม่ซึ่งเกิดจากไวรัสโคโรนาชนิดที่มีการค้นพบล่าสุด โดยไวรัสและโรคอุบัติใหม่ชนิดนี้ไม่เป็นที่รู้จักเลยก่อนที่จะมีการระบาดในประเทศจีน เมื่อช่วงเดือนธันวาคมปี ค.ศ.2019 ขณะนี้โรคโควิด 19 มีการระบาดใหญ่เป็นวงกว้าง จนส่งผลกระทบเป็นอย่างมากในด้านสาธารณสุขและเศรษฐกิจของแทบทุกประเทศทั่วโลกจนถึงปัจจุบันเกิดได้ทุกกลุ่มอายุทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ซึ่งเด็กส่วนใหญ่ไม่มีอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย แต่บางรายมีอาการรุนแรงมาก ได้แก่กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบรุนแรงและอาจมีอาการของสมองอักเสบจนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต ดังนั้นคุณครูต้องสังเกตุอาการของนักเรียนถ้าหากนักเรียนมีอาการเป็นไข้ ชัก ร่วมกับเกิดอาการซึมเด็กนอนหลับมากขึ้น คุณครูควรรีบนำนักเรียนส่งต่อโรงพยาบาล
ที่สำคัญถ้าเด็กมีโรคประจำตัว หรือมีโรคอ้วน หรือหายใจถี่ ควรรีบส่งต่อทันทีเช่นกัน สำหรับวัคซีนโควิด ควรให้มีการฉีดเพื่อป้องกันและลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ ทุกคนสามารถติดโรคโควิด 19 ได้ และมีโอกาสพัฒนาไปมีอาการรุนแรงได้เช่นกัน หากสงสัยอาการของนักเรียน คุณครูควรปรึกษาแพทย์ทันทีเพื่อความปลอดภัยของนักเรียนได้มากที่สุดนั่นเอง
เห็นได้ว่า สิ่งสำคัญที่ทำให้การช่วยเหลือนักเรียนให้ปลอดภัย ในเรื่องของการดูแลนักเรียนเป็นเรื่องสำคัญ ที่ผู้รับผิดชอบคือคุณครูต้องมีความระมัดระวังเป็นอย่างมากในการดูแลนักเรียน ทั้งการใช้ยาต่างๆหรือกรณีที่นักเรียนเกิดอุบัติเหตุ ทั้งนี้ สามารถรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ www.StarfishLabz.com
อ.ภก.ภัทรพันธ์ สุขวุฒิชัย ภาควิชาบริบาลเภสัชกรรม
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ภญ.ธิตินันท์ รักษ์หนู ภาควิชาบริบาลเภสัชกรรม
กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลสุราษฏร์ธานี
Related Courses
สุขภาพเด็กวัยเรียนสำคัญอย่างไร
การเรียนรู้เกี่ยวกับสุขภาพของเด็กในวัยเรียนที่ครูและผู้ปกครองสามารถเรียนรู้ พร้อมนำไปปรับใช้ให้มีความเหมาะสมกับเด็ก ในด้านก ...



การดูแลสุขภาวะครู
เพื่อประโยชน์ในการส่งเสริมพฤติกรรมที่ดีและเพิ่มพูนทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียน ครูจึงต้องดูแลตนเองและหาวิธีคลายเครียด เพื่อให้ ...



การดูแลพฤติกรรมเด็กๆ ในห้องเรียน (ประถมศึกษา)
เด็กๆ มีพฤติกรรมที่หลากหลาย มีทั้งพฤติกรรมทางบวกและลบ ดังนั้น “ครู” จึงเป็นบุคคลสำคัญที่จะช่วยพาเด็กๆ ให้เข้าใจตนเอง ว่าเ ...



การจัดการเรียนรู้โดยใช้อริยสัจเป็นฐาน (Ariyasacca Based Learning : ABL)
การจัดการเรียนรู้โดยใช้อริยสัจเป็นฐาน เน้นการเรียนรู้บนฐานชีวิตจริงที่ให้ผู้เรียนเป็นเจ้าของการเรียนรู้และสร้างองค์ความรู้ด้วยต ...



การจัดการเรียนรู้โดยใช้อริยสัจเป็นฐาน (Ariyasacca Based Learning : ABL)
Related Videos


แนวทางปฏิบัติของครูเพื่อป้องกันโควิด-19 ในโรงเรียน


วิธีการป้องกันตัวเองจากการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด–19 ในโรงเรียน


แนวทางป้องกันโควิด-19 ในโรงเรียน

