7 ประเภทของคำถาม ช่วยนักเรียนสะท้อนคิด

ประเภทที่ 1: สะท้อนคิดเพื่อสร้างความร่วมมือ (Reflection & Collaboration) 

ตัวอย่างคำถาม

1. นักเรียนคิดยังไงกับสิ่งที่เพื่อนพูด / สิ่งที่ได้ยิน
2. เห็นด้วย หรือ ไม่เห็นด้วยกับสิ่งนี้อย่างไร  
3. มีคำตอบอื่น ๆ ที่เหมือนกับสิ่งที่นักเรียนคิด แต่มาจากวิธีการอื่น ๆ 
4. มีใครคิดวิธีการแก้ปัญหาอื่น ๆ ได้อีกบ้าง
5. จะโน้มน้าวใจครูและเพื่อนๆ ยังไงว่าวิธีการที่นักเรียนเสนอนั้นดีที่สุด 

ประเภทที่ 2: สะท้อนคิดเพื่อทบทวนความคิดตนเอง (Self-Reflection) 

ตัวอย่างคำถาม 

1. พิสูจน์ได้อย่างไร ว่าสิ่งนี้คือเรื่องจริง
2. ลองคิดถึงวิธีการอื่น ๆ ที่แตกต่างดูไหม ? 
3. ทำไมถึงคิดว่าคำตอบนั้นถึงได้สมเหตุสมผล​ ? 
4. มีวิธีการอื่น ๆ ไหมที่แสดงหรือสามารถพิสูจน์สิ่งที่นักเรียนพูดได้ 

ประเภทที่ 3: สะท้อนคิดเพื่อให้เหตุผล (Reasoning) 

ตัวอย่างคำถาม

1. ทำไมถึงคิดว่าสิ่งนี้ได้ผล ? แล้วมันจะได้ผลเสมอไปหรือเปล่า เพราะอะไร ?
2. คิดว่าเรื่องนี้จริงอย่างไร ? 
3. หาวิธีการพิสูจน์คำตอบให้ครูดูหน่อย ?
4. เพราะอะไรต้องใช้สมมติฐานนี้ ?
5. มีอะไรที่อยากโต้แย้งกับประเด็นนี้ไหม อย่างไร? 

ประเภทที่ 4: สะท้อนคิดเพื่อวิเคราะห์ (Analysis) 

ตัวอย่างคำถาม

1. ช่วยแสดงความเหมือน และความต่างของสิ่งนี้ให้ดูหน่อย ? 
2. มีรูปแบบไหน / วิธีการไหน ที่จะทำให้เราได้คำตอบอื่นๆ ด้วยไหม ?
3. มีความเป็นไปได้อื่นๆ อะไรอีกบ้าง และเพราะอะไรถึงต้องเป็นแบบนั้น ?
4. ลองเดาคำตอบหน่อยว่า พอจะมีกี่คำตอบ ? 

ประเภทที่ 5: สะท้อนคิดเพื่อเชื่อมโยง (Connection) 

ตัวอย่างคำถาม 

1. สิ่งนี้เชื่อมโยงกับสถานการณ์ในชีวิตประจำวันของเราอย่างไรบ้าง ?
2. ไอเดีย/ความคิดไหนที่ดูสมเหตุสมผลที่สุดสำหรับเรา และเพราะอะไร ?
3. มีปัญหาอะไรบ้างที่รู้สึกคุ้นเคย หรือเคยเจอมาก่อน และเพราะอะไรถึงรู้สึกคุ้นเคย ?
4. สิ่งนี้เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ปัจจุบันอย่างไร ?
5. ลองบอกตัวอย่างที่ทำให้ปัญหานี้เกิดขึ้นหน่อย ?
6. มีตัวอย่างอื่น ๆ อีกไหม ที่เหมาะกับการแก้ปัญหาแบบนี้ ? 

ประเภทที่ 6: สะท้อนคิดแบบวรรณกรรม (Literary Questions) 

ตัวอย่างคำถาม 

1. ตัวละคร หรือเหตุการณ์ไหนที่ทำให้เรานึกถึงตัวเอง เพราะอะไร ?
2. คิดว่าการกระทำของตัวละคร ส่งผลกระทบถึงเราอย่างไร ลองอธิบาย ? 
3. ถ้านักเรียนเป็นตัวละครตัวนี้ เรื่องราวมันจะเปลี่ยนแปลงไปไหม อย่างไร ?
4. ตัวละคร หรือเหตุการณ์ไหน ที่ทำให้นักเรียนรู้สึกประหลาดใจ หรือสับสน ช่วยอธิบายหน่อย ?
5. คิดว่าเพราะอะไรผู้เขียนถึงเขียนจากมุมมองของตัวละครนี้ ? 
6. นักเรียนคิดว่าผู้เขียนพยายามจะบอกอะไร / จะพยายามทำอะไรให้สำเร็จ ?
7. นักเรียนคิดว่าผู้เขียนมีมุมมองอย่างไรต่อโลก ?
8. นักเรียนคิดว่าเรื่องเล่านี้ บอกหรือสอนอะไรกับชีวิตเราได้บ้าง ? 
9. นักเรียนคิดว่าตัวละคร สามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในเรื่องราวนี้ได้อย่างไร ? 
10. นักเรียนถึงคิดว่าเรื่องราวแบบนี้สามารถเกิดขึ้นได้จริง หรือไม่สามารถเกิดขึ้นได้ อย่างไร ?

ประเภทที่ 7: สะท้อนคิดแบบวิทยาศาสตร์และสังคม (Science & Social Question) 

ตัวอย่างคำถาม

1. จุดประสงค์ของการทดลอง หรือข้อโต้แย้งนี้คืออะไร ? 
2. ช่วยอธิบายเพิ่มเติม หรือให้รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับจุดประสงค์นี้หน่อย ?
3. นักเรียนเห็นประเด็นและปัญหาอะไร ?
4. อะไรคือหลักฐาน ที่ช่วยทำให้สิ่งนี้มีคุณค่ามากขึ้น ? 
5. อะไรคือความซับซ้อนที่ต้องพิจารณา ? 
6. หลักคิด หรือแนวคิดอะไร ที่ช่วยให้จัดระบบข้อมูลเหล่านี้ ?
7. ให้เหตุผลกับข้อมูลนี้อย่างไรบ้าง ?
8. จะตรวจสอบข้อมูลนี้อย่างไร ?
9. เพื่อให้ข้อมูลนี้สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น เราควรเพิ่มเติมอะไรบ้าง ?
10. ชุดข้อมูลแบบไหนที่สำคัญมากที่สุด ?
11. ข้อมูลทั้งหมดนี้สอดคล้อง หรือไม่สอดคล้องกันอย่างไร ?
12. นักเรียนมีมุมมองต่อข้อมูลนี้อย่างไร แบบผู้กระทำ หรือผู้ถูกกระทำ แล้วควรเปลี่ยนมุมมองหรือไม่ ?