แค่ไม่อยากให้ "โรงเรียนคุณธรรม จริยธรรม" เป็นเพียงความทรงจำที่ดี ตอนที่ 10 "โรงเรียนคุณธรรม"

“ต้องให้ชุมชนเป็นคนบอกกับเราว่า ผู้บริหาร ครู นักเรียน ในโรงเรียนนี้เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นอย่างไรบ้าง”

ตอนที่ 10 "โรงเรียนคุณธรรม"

การพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ

ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน

โรงเรียนปิดเทอมแล้ว นักเรียนหยุด แต่ครูไม่หยุด การพัฒนา “บางมูลนากโมเดล” ยังคงพัฒนาไปตามระยะเวลา เริ่มต้นจากการเรียนรู้ พัฒนาอย่างต่อเนื่อง มุ่งสู่ความยั่งยืน ต่อไป

ช่วงเช้าผมกับคณะทำงานได้แวะทานข้าวแกงในตลาดบางมูลนาก  

ผมถามแม่ค้า ว่า “นักเรียนโรงเรียนภูมิฯ เป็นไงบ้าง”  

แม่ค้าข้าวแกง กรุณาเสียสละเวลา เล่าให้ผมฟังว่า “ในช่วงนี้จะเห็นนักเรียนกลุ่มหนึ่งมาบำเพ็ญประโยชน์ทำจิตอาสา ที่ลานพระบรมรูปสมเด็จพระปิยมหาราชที่ว่าการอำเภอ ทุกสัปดาห์”

ผมทานข้าวเสร็จ จึงแวะเข้าไปสอบถามชาวบ้านที่ศาลเจ้าพ่อแก้ว และที่หน้าลานพระบรมรูปสมเด็จพระปิยมหาราช

ก็ได้ความว่า “มีนักเรียนเข้ามาทำกิจกรรมเป็นประจำ จนท่านนายอำเภอท่านสงสัยว่านักเรียนมาทำอะไรกัน หลังจากที่ได้มีการอธิบายให้ท่านเข้าใจ ท่านชื่นชมและหาวัสดุอุปกรณ์มาช่วยสนับสนุน และได้สนใจที่จะสอบถามจนทราบว่า โรงเรียนได้พัฒนาเป็นโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบท่านจึงเข้ามาช่วยสนับสนุนเต็มที่และได้ส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาเรียนรู้ เห็นว่าจะนำไปขยายผลเป็นโครงการอำเภอคุณธรรม” 

ผมพบชาวบ้านอีกกลุ่มหนึ่งหน้าโรงเรียน จึงขอให้เขาเล่าให้ฟัง 

“ตอนแรกก็สงสัยว่า ทำไมช่วงนี้ตอนเช้าในทุกๆ วัน ถึงมีผู้บริหาร คุณครู คณะกรรมการสถานศึกษา ตัวแทนผู้ปกครอง มาอยู่ที่หน้าโรงเรียนเต็มไปหมด ซึ่งเมื่อก่อนไม่มี ทำให้หน้าโรงเรียนเป็นพื้นที่ปลอดภัย มีระเบียบวินัย มากขึ้น มีการจัดระเบียบจราจรใหม่ด้วย เฝ้าดูอยู่ ตอนนี้เห็นความเป็นระเบียบมากขึ้นนะ” 

ผมคุยกับชาวบ้านกลุ่มนี้ แล้วรู้สึกอิ่มจริงๆ ไม่ใช่แค่อิ่มอก อิ่มใจ เท่านั้น แต่อิ่มท้องด้วย ขนมกง ขนมประจำอำเภอ อร่อยจริงๆ 555 เลยขอซื้อเหมา ไปแจกคณะทำงาน หลังจากคุยเสร็จ ใครมาบางมูลนากแล้วไม่ได้ชิมขนมกง แสดงว่ายังมาไม่ถึง งวดหน้ามาใหม่ 555   

กำลังจะเดินเข้าโรงเรียน ผมพบผู้แทนชุมชน จึงถามว่า “เห็นการเปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง ในโรงเรียนบางมูลนากภูมิวิทยาคม”  

ผู้แทนชุมชน เล่าให้ผมฟังว่า “เท่าที่เห็นเดิมโรงเรียนจะมุ่งไปที่การเรียนการสอนในโรงเรียนเท่านั้น ผู้บริหารไม่มีนโยบายให้นักเรียนออกไปทำกิจกรรมนอกโรงเรียน แต่ตอนนี้มีนักเรียนกลุ่มหนึ่ง ได้ทำขนมออกขาย เล่นดนตรี หาเงินซื้ออุปกรณ์กีฬา เพื่อนำไปบริจาคช่วยโรงเรียนพี่ โรงเรียนน้อง”

ผมสรุปการทำงานในการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ “บางมูลนากโมเดล” ร่วมกับคณะทำงานพบว่า ตัวชี้วัดหนึ่ง ที่สำคัญ ก็คือ ชุมชน ซึ่งตรงกับที่ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้มอบแนวคิดไว้ให้ตั้งแต่เริ่มต้นทำโครงการแล้ว โรงเรียนบางมูลนากภูมิวิทยาคม เป็นโรงเรียนของชุมชน เป็นโรงเรียนที่ชุมชนต้องส่งบุตร หลาน เข้ามาเรียน เป็นสถานที่บ่มเพาะ ทั้งความรู้ และคุณธรรม  “ต้องให้ชุมชนเป็นคนบอกกับเราว่า ผู้บริหาร ครู นักเรียน ในโรงเรียนนี้เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นอย่างไรบ้าง” ซึ่งตรงนี้น่าจะได้ข้อยุติเบื้องต้นและเป็นผลลัพธ์ของการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมจริยธรรม ในระยะที่  1 ซึ่งคงต้องติดตามดูการพัฒนากันต่อไป 

ก่อนจะกลับ ผมแอบถามคุณครูหลายๆ ท่านว่า “คุณครูคิดว่า อะไรคือ ปัจจัยสู่ความยั่งยืน ของ “บางมูลนากโมเดล”” 

คุณครูตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า “จิตวิญญาณแห่งความเป็นครู”   

คำตอบนี้ทำให้ผมนึกถึงหลักการทำงานของศูนย์คุณธรรมขึ้นมาทันที “เริ่มต้นที่ตนเอง คิดเชิงบวก มุ่งไปข้างหน้า” ซึ่งผมคิดว่าในการทำงานระยะที่ 2 และการขยายผล คงต้องนำเรื่อง “จิตวิญญาณแห่งความเป็นครู”  มาเป็นประเด็นหลักในการขับเคลื่อน โรงเรียนคุณธรรม จริยธรรม ต่อไป

“ความทรงจำที่ดี รึจะสู้ ตัวอักษรที่เลือนราง”

-นิรนาม-