เตรียมพร้อมอย่างไรให้ลูกมีทักษะความเป็นผู้นำ

ทักษะความเป็นผู้นำ นับเป็นหนึ่งในทักษะสำคัญในศตวรรษที่ 21 ทั้งในแง่การเรียน การทำงานและการใช้ชีวิต ซึ่งทักษะนี้จะช่วยให้เด็ก ๆ มีความมั่นใจ กล้าคิด กล้าตัดสินใจด้วยตัวเอง รวมทั้งบริหารจัดการสิ่งต่าง ๆ ได้โดยไม่เกิดปัญหาตามมาทีหลัง ซึ่งพ่อแม่ผู้ปกครองสามารถเตรียมพร้อมทักษะความเป็นผู้นำให้ลูกได้ผ่านการสอน และกิจกรรมภายในครอบครัวหลากหลายวิธี ซึ่งเราได้นำ 5 วิธีง่าย ๆ ที่จะช่วยเสริมทักษะความเป็นผู้นำให้กับลูกมาฝากกันในบทความนี้ค่ะ

ขอบคุณภาพจาก 8photo

1. ส่งเสริมให้ลูกรู้จักตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นความชอบ ความถนัด จุดเด่น จุดที่ต้องพัฒนา และการรู้เท่าทันความคิด อารมณ์ความรู้สึกของตัวเอง เพราะการเป็นผู้นำที่ดีนั้นต้องเริ่มจากการรู้จักตัวเองก่อน โดยพ่อแม่ผู้ปกครองสามารถชวนลูกมารู้จักตัวเองให้มากขึ้นผ่านวิธีต่าง ๆ เช่น

• การถาม หรือชวนคุยถึงกิจกรรมที่เด็ก ๆ ชอบทำ
• หมั่นถามความต้องการของลูก รวมทั้งเหตุผลของพวกเขา เพื่อให้เขาได้ทบทวนและเข้าใจตัวเองมากขึ้นว่าอยากทำอะไร อยากได้อะไร เพราะอะไร ขณะเดียวกันพ่อแม่ก็จะได้รู้จักลูกของตัวเองดียิ่งขึ้นอีกด้วย
• สำหรับเด็กเล็กที่ยังมีข้อจำกัดเรื่องภาษา หรือการสื่อสารด้วยการพูด และการเขียน อาจจะให้เด็ก ๆ วาดรูป ระบายสี หรือเลือกรูปภาพสิ่งของต่าง ๆ มาอธิบายถึงตัวตนของเขาแทน

2. ให้ลูกได้ลองแก้ปัญหาด้วยตัวเอง เมื่อเด็ก ๆ เจอปัญหาไม่ว่าจะที่บ้านหรือโรงเรียน ด้วยความเป็นผู้ใหญ่ หลายครั้งที่เราอาจจะเผลอให้คำแนะนำออกไป หรือบอกลูกว่าควรทำแบบไหนซึ่งไม่ใช่เรื่องผิด แต่หากพ่อแม่ผู้ปกครองอยากจะเสริมทักษะความเป็นผู้นำให้กับลูก สิ่งที่ต้องเพิ่มเข้ามานอกเหนือจากคำแนะนำ คือการถามความคิดเห็นของเด็ก ๆ ต่อปัญหาหรือสถานการณ์นั้น ๆ โดยอาจถามว่าลูกคิดอย่างไรกับสถานการณ์นี้ จะแก้ปัญหานี้อย่างไร ทำไมถึงเลือกวิธีนี้ คิดว่าวิธีที่เลือกจะส่งผลกระทบต่อตัวเองและคนอื่นอย่างไรบ้าง โดยเน้นการถามเพื่อชวนคิด ไม่ได้ถามเพื่อการตัดสินพวกเขา จากนั้นจึงแนะนำแนวทางจากมุมมองของเราเอง พร้อมบอกเหตุผล ส่วนขั้นตอนการตัดสินใจ ควรให้เด็ก ๆ ได้ลองชั่งน้ำหนักเลือกวิธีการแก้ปัญหาด้วยตัวเอง เพื่อให้เขาได้ฝึกคิด ยิ่งถ้าเขาสามารถแก้ไขปัญหานั้นได้สำเร็จ เด็ก ๆ ก็จะเกิดความมั่นใจและภูมิใจในตัวเอง พร้อมเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่กล้าคิดกล้าตัดสินใจ

ขอบคุณภาพจาก jcomp

3. พูดคุยกับลูกเหมือนคุยกับผู้ใหญ่ ในที่นี้หมายถึงการพูดคุยด้วยเหตุผลจริง ๆ เช่น เปลี่ยนจากการขู่เด็ก ๆ ให้กลัวว่า ถ้าเข้านอนดึกเดี๋ยวจะฝันร้ายนะ เป็นการบอกเหตุผลว่า ถ้านอนดึกจะส่งผลกระทบต่อเด็ก ๆ อย่างไรบ้าง ทั้งเหตุผลจากมุมมองของพ่อแม่ผู้ปกครอง และมุมมองของลูก ซึ่งจะช่วยให้เด็ก ๆ ได้เข้าใจถึงปัญหา สาเหตุ และทางแก้ไขตามหลักความเป็นจริง นอกจากนี้ พ่อแม่ผู้ปกครองควรพูดถึงข่าวสารบ้านเมืองที่เกิดขึ้นให้เด็ก ๆ ฟังบ้าง เพื่อให้พวกเขาพอได้รับรู้เรื่องราวนอกตำราเรียน และเตรียมพร้อมเผชิญโลกความเป็นจริง แต่อาจจะต้องปรับวิธีการสื่อสารโดยใช้ภาษาที่เด็ก ๆ เข้าใจได้ง่าย และยกตัวอย่างเรื่องใกล้ตัวให้เขาได้เห็นภาพมากขึ้น

4. ให้เด็ก ๆ ได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเรื่องเล็กหรือเรื่องใหญ่ เช่น การเลือกเมนูอาหารที่อยากทาน เลือกเสื้อผ้า เลือกสถานที่เที่ยวในวันหยุด เลือกเรียนในสิ่งที่ชอบ ฯลฯ แต่ไม่ได้หมายความว่าเป็นการตามใจให้ลูกทำทุกอย่างที่อยากทำ แต่เป็น “การรับฟัง”และ “แลกเปลี่ยน” ความคิดเห็น และความต้องการของเขา แล้วช่วยกันคิดว่าทางเลือกไหนจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด

5. ฝึกทักษะการฟัง วิธีที่ง่ายที่สุดคือเริ่มจากการฟังลูกอย่างตั้งใจ เพื่อให้เขาได้เรียนรู้และซึมซับการเป็นผู้ฟังที่ดีไปจากผู้ใหญ่ หรืออาจจะใช้การแสดงบทบาทสมมติ ลองเล่นเกมกับเด็ก ๆ ในวันหยุด เช่น ให้เด็ก ๆ จับคู่กัน หรือพ่อแม่จับคู่กับลูก แล้วตั้งกติกาดังนี้               

• ให้มีหนึ่งคนพูด หนึ่งคนฟัง ซึ่งคนฟังจะต้องไม่พูดแทรกระหว่างนั้น                                   
• เมื่อฟังจบจะต้องเล่าเนื้อหา และแสดงความรู้สึกออกมาให้ได้แบบผู้พูดให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้                                                                                                                                     
• สลับกันเป็นผู้พูด และผู้ฟัง กิจกรรมนี้จะช่วยให้เด็ก ๆ ได้ฝึกการฟังอย่างตั้งใจ การสังเกต และการจับประเด็น ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการเป็นผู้นำ และการทำงานร่วมกับผู้อื่นในอนาคต

นอกจาก 5 ข้อข้างต้นยังมีอีกหลายวิธีที่จะช่วยเสริมสร้างทักษะความเป็นผู้นำให้กับลูก แต่ก็ยังคงยืนยันเช่นเคยว่าสิ่งสำคัญที่สุดของการสอนเด็ก ๆ คือการเป็นแบบอย่างที่ดี เป็นผู้ใหญ่และผู้นำที่ดีให้กับลูก ซึ่งท้ายที่สุดแล้วเด็ก ๆ จะค่อย ๆ เรียนรู้และซึมซับจากการกระทำของผู้ใหญ่รอบตัวเขานั่นเอง

ขอบคุณข้อมูลจาก

https://extension.psu.edu/programs/betterkidcare/early-care/tip-pages/all/leadership-and-children

https://www.unicefkidpower.org/leadership-activities-for-kids/

https://thepotential.org/knowledge/leadership-environment-for-kids/