สิ่งที่ฝากไว้หลังโควิด ‘สมรรถนะและทักษะ’

สืบเนื่องมาจากสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 ที่สร้างความเปลี่ยนแปลงโดยที่ไม่มี ใครสามารถเตรียมตัวรับมือได้ ทำให้เกิดผลกระทบทั่วโลกในด้านต่าง ๆ หนึ่งในนั้นคือ ปัญหา ด้านเศรษฐกิจซึ่งแม้ว่าปัจจุบันสถานการณ์จะคลี่คลายลงแต่ประเทศไทยยังคงประสบปัญหา ทางด้านเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในแง่ของสมรรถนะและทักษะของ กำลังคนยุคหลังโควิด-19 (Post-Covid Skills) แรงงานมีฝีมือและแรงงานมีทักษะขั้นสูงต่าง ประสบปัญหาเดียวกัน คือ การขาดสมรรถนะและทักษะที่สอดคล้องกับความต้องการของ ตลาดแรงงาน ในขณะเดียวกัน หลายประเทศกำลังมีทิศทางการฟื้นตัวของเศรษฐกิจที่ดีขึ้น เนื่องจากมีมาตรการและนโยบายในการฟื้นฟูเศรษฐกิจ อีกทั้งมีแผนการพัฒนากำลังคนที่มี ประสิทธิภาพเป็นอย่างมาก

บทความนี้จึงมุ่งเน้นเกี่ยวกับ แนวทางการพัฒนากำลังคนของประเทศไทยให้มี สมรรถนะสูงและมีทักษะยุคหลังโควิด-19 (Post-Covid Skills) สรุปจากรายงานการวิจัย เรื่อง การศึกษาแนวทางการพัฒนากำลังคนให้มีสมรรถนะสูงและมีทักษะยุคหลังโควิด-19 (Post- Covid Skills) จัดทำขึ้นโดยสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เพื่อให้ นักการศึกษา บุคลากรด้านการศึกษา รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน สามารถนำข้อมูลไปปรับใช้ เป็นแนวทางในการพัฒนากำลังคน พร้อมทั้งนำไปต่อยอดในการพัฒนาประเทศ ทั้งในปัจจุบันและอนาคตได้

สำรวจรอบโลกเรียนรู้การฟื้นฟูเศรษฐกิจจากประเทศต้นแบบ

แม้ว่าทั่วโลกจะประสบปัญหาเศรษฐกิจเช่นเดียวกัน แต่ยุคหลังโควิด-19 หลายประเทศ มีสัญญาณการฟื้นฟูเศรษฐกิจที่ดีอย่างเห็นได้ชัด เช่น สหรัฐอเมริกา สวีเดน สิงคโปร์ สาธารณรัฐ จีน (ไต้หวัน ) และเขตบริหารพิเศษฮ่องกง แห่งสาธารณรัฐ ประชาชนจีน ทั้ง 5 ประเทศมีนโยบายและมาตรการที่กระตุ้นการพัฒนาประเทศทุกภาคส่วน ทั้งด้านสาธารณสุข เศรษฐกิจและสังคม ทั้งยังส่งเสริม ภาคธุรกิจและดูแลครัวเรือน โดยเน้นพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ทักษะและความสามารถเพิ่มขึ้นประกอบกับมีแผนพัฒนาด้านเศรษฐกิจที่ชัดเจนจึงช่วยให้สามารถแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจได้อย่างรวดเร็ว เหมาะแก่การนำมาเป็นต้นแบบเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย

มองย้อนกลับประเทศไทย จะทำอย่างไรให้สมรรถนะและทักษะของกำลังคนพัฒนา?

ความสำเร็จในการพัฒนาสมรรถนะและทักษะของกำลังคนในประเทศไทยจะเกิดขึ้นได้ ก็ต่อเมื่อทุกหน่วยงานร่วมมือกันวางแผน ไม่ว่าจะเป็น หน่วยงานภาครัฐ เช่น กระทรวงแรงงาน สถาบันการศึกษาตั้งแต่ระดับพื้นฐานไปจนถึงอุดมศึกษา/อาชีวศึกษา รวมทั้ง ภาคเอกชน องค์กรสถานประกอบการต่าง ๆ ผู้ซึ่งได้รับผลกระทบโดยตรงจากปัญหานี้แต่ละหน่วยงานจะมีบทบาทหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น กระทรวงแรงงานต้องสำรวจคลัง ปัญญาความสามารถเฉพาะที่ประเทศไทยมีอยู่ในปัจจุบันและคาดการณ์ปัญญา ความสามารถเฉพาะในอนาคตที่เป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน ในด้านของ สถาบันการศึกษาจะต้องปูพื้นฐานปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องกันและสถานประกอบการ ควรเพิ่มการอบรม พร้อมทั้งร่วมมือกับภาครัฐ และสถานศึกษาในการส่งเสริมการพัฒนากำลังคน

แนวทางการพัฒนากำลังคนของประเทศไทยให้มีสมรรถนะสูงและมีทักษะยุคหลังโควิด- 19 (Post-Covid Skills)

จากการสำรวจข้อมูลจังหวัดตัวแทน 4 ภูมิภาคในประเทศไทย ได้แก่ เชียงใหม่ กรุงเทพฯ ขอนแก่น และนครศรีธรรมราช พบว่าในแต่ละจังหวัดมีการเตรียมความพร้อม และมี แนวคิดในการพัฒนากำลังคนอยู่แล้ว มีการร่วมมือกันทั้งระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา สถานประกอบการ และชุมชน แต่ยังขาดการวางแผนกำลังคนในเชิงบูรณาการอีกมาก

การพัฒนากำลังคนจึงควรเริ่มจากการวางแผนนโยบายระดับประเทศโดยที่ภาครัฐ และเอกชนร่วมกันจัดตั้งหน่วยงานกลาง เพื่อทำหน้าที่กำหนดรายละเอียดข้อมูล จากนั้นจึง สร้างฐานข้อมูล Stock of talent and future talent เพื่อให้ข้อมูลและคาดการณ์กำลังคนได้ เมื่อสำรวจข้อมูลแล้วจึงนำข้อมูลไปปรับใช้ ให้สถาบันการศึกษาต่าง ๆ สร้างหลักสูตรการเรียนรู้ตั้งแต่ขั้นพื้นฐานให้ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน โดยนโยบายการศึกษาควร เน้นให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ตลอดชีวิตและเน้นหลักสูตรที่เป็นประโยชน์ต่อผู้เรียนอย่าง แท้จริง การเรียนรู้ควรปรับเปลี่ยนจากการเรียนรู้ในห้องเรียนเป็นนอกห้องเรียนมากขึ้น เพื่อให้ผู้เรียนได้สัมผัสกับการทำงานจริงและสถาบันการศึกษากับสถานประกอบการควรร่วมกันผลิตบุคลากรเพื่อรองรับสถานประกอบการโดยตรง รวมทั้ง จัดให้มีการเทียบโอน ประสบการณ์ของแรงงานที่อยู่ในระบบเพื่อให้ได้รับสัมฤทธิบัตรในการต่อยอดอาชีพ ทั้งนี้ ภาค ประชาคมก็ควรมีส่วนสำคัญในการส่งเสริม สนับสนุนและเป็นฐานการสร้างองค์ความรู้ให้กับกำลังคนด้วยเช่นกัน

ดาวน์โหลด หนังสือฉบับเต็ม  

http://backoffice.onec.go.th/uploads/Book/2062-file.pdf