อนาคตการเรียนรู้ การผสมผสานการเรียนรู้ระหว่าง AI และมนุษย์

ในยุคนี้การแลกเปลี่ยนที่จะพาเราก้าวข้ามผ่านความกลัวไปสู่การออกแบบระบบการเรียนรู้ใหม่ ที่เทคโนโลยีจะกลายเป็นเพื่อนร่วมทีมกับพวกเรา วันนี้จึงอยากชวนทุกคนมาเรียนรู้รอบด้าน รับฟังเสวนาเรื่อง อนาคตการเรียนรู้ การผสมผสานการเรียนรู้ระหว่าง AI และมนุษย์ กับ ดร.นรรธพร จันทร์เฉลี่ย เสริบุตร : CEO Starfish Education และที่ปรึกษาของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร หรือ ดร.แพร ร่วมกับ 

ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน : Host of 8 Minute History และ Morning Wealth

ครูจะใช้ AI อย่างไรให้เกิดประโยชน์?

เมื่อใช้ AI ต้องเริ่มจากมุมของมนุษย์ ไม่ใช่เทคโนโลยี “การตั้งคำถามสำคัญที่สุด” ถ้าเกิดเราตั้งคำถามไม่ถูกต้อง ถ้าเราตั้งคำถามเชิง fact เช่น กรุงเทพมหานครก่อตั้งปีไหน? ซึ่งเป็น knowledge-based เมื่อเราตั้งคำถามในเชิงที่น่าสนใจ จะสอนแคลคูลัสอย่างไรให้เด็กสนใจ? คำถามแบบนี้น่าสนใจมากกว่าการตั้งคำถามแค่ differentiate หรือ integrate

เพราะอะไรเด็กไทยถึงไม่เห็นค่าของการศึกษาวิชาใดวิชาหนึ่ง เขาอาจจะได้คำตอบที่ยังไม่แน่ชัด สิ่งที่ครูทำได้คือครูอาจลองไปถาม Chat GPT และนำคำตอบที่น่าสนใจมาคุยกัน นำมา discuss กับเด็ก ลองใช้ AI หลาย ๆ ตัว และตรวจดูคำตอบที่เขาให้มา อันไหนมันถูกต้อง 

ข้อดีการใช้ AI หลายตัว คล้ายกับเรามีเพื่อนหลายคน และแน่นอนทุกคนจะมีมุมมองที่แตกต่างกัน ถ้าเรามองโลกแบบ binary yes or no ตัว AI ไม่ช่วยครับ แต่ถ้าเรามองโลกแบบโลกฐาน 2 0101 ผมว่าโลกนี้เปลี่ยนไป

ทักษะที่ผู้ใช้ AI ควรมี

1) การตั้งคำถาม ตั้งคำถามให้ถูกต้อง คำตอบจะดีไม่ดีไม่เป็นไร

2) Critical mind เราถามเขา คิด และลองถามแบบอื่น

3) Literacy ความรู้เท่าทัน ทำไมเราต้องเชื่อเขา

ตัวอย่างการใช้ : ตั้งคำถาม และใช้ critical mind เราถามเขา คิด และลองถามแบบอื่นได้ไหม เช่น พรรคนี้ควรเข้ากับฝ่ายใด สีนั้นหรือสีนี้ ได้คำตอบแล้วต้องวิเคราะห์ก่อน กรณีนี้ทำให้เราได้รู้ว่าถ้าเลือก A จะเกิดแบบนี้ เลือก B จะเกิดแบบนี้ เห็นไหมครับ logical thinking เกิดขึ้นครับ

ปรับใช้ Socratic Method เข้ากับ AI

Singapore ใช้ระบบ Socratic Method มาสักพักหนึ่งแล้ว ผมเคยคุยกับรุ่นพี่คนหนึ่ง ผมถามว่าเพราะอะไรคนสิงคโปร์เก่ง เขาเล่าให้ฟัง ที่สิงคโปร์เวลาสอบ เขาตั้งคำถามเป็นปลายเปิด เช่น นักเรียนภูมิใจกับประวัติศาสตร์สิงคโปร์ช่วงไหนมากที่สุด เด็กบางคนตอบว่าภูมิใจที่สิงคโปร์มีเศรษฐกิจ GDP per capita growth ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก เด็กอีกคนเพราะสิงคโปร์เป็นประเทศเดียวในอาเซียนที่เป็นเจ้าภาพ F1 

หน้าที่ของครูคือถามว่า หนูคิดว่าเพราะอะไร การที่สิงคโปร์เป็นเจ้าภาพแบบนี้จึงน่าภูมิใจ เห็นไหมครับ ใช้ Socratic ถาม เพราะ “โลกใบนี้ไม่ได้มีเพียงแค่คำตอบปลายปิด ส่วนใหญ่เป็นคำตอบปลายเปิด”

อัปสกิลให้ทันกับความฉลาดของ AI?

AI มีการอัปเดตหลากหลายเวอร์ชัน แล้วเราจะอัปสกิลอย่างไรให้ทันกับความฉลาดของ AI เพื่อที่เราจะได้ทำงานร่วมกัน ต้องมี power of imagination” ตอนที่ผมไปโรงงานเฟอร์นิเจอร์ที่อิตาลี ไม่มีใครพูดถึงเทคโนโลยี ทั้ง ๆ ที่กระบวนการผลิตของเขาล้ำมาก 

ผมจึงถาม และได้คำตอบดังนี้ “เทคโนโลยีที่ล้ำยุคที่สุดคือมือมนุษย์” เขาเริ่มต้นจาก pain point เช่น หน้าที่ของคนตัดหนัง ตัดอย่างไรให้มองไม่เห็นตำหนิ 

เห็นไหมครับ AI กลายมาเป็นทาสของผู้มีจินตนาการ เพราะถ้าเรารู้มนุษย์มี painpoint อะไร และเราสามารถหาคำตอบจากส่วนนั้นได้ นี่คือจินตนาการครับ

ถ้ามนุษย์มีจินตนาการ และเราคิดไตร่ตรอง และลองปรึกษา AI เหมือนเพื่อนคุยกัน เขาก็จะมีข้อมูลจากฐานที่มี ส่วนเราก็ต้องมีจินตนาการ ask the right questions มองว่า AI คือส่วนหนึ่งของทีมเรา

เด็ก ๆ ทุกคนควรเข้าถึง AI 

AI ตอนนี้อยู่ใกล้เรา หน้าที่การศึกษาต้องกระตุ้นให้ทุกคนใช้เขาเป็น เมื่อก่อนเข้าถึงเทคโนโลยียากมาก ปัจจุบันเทคโนโลยีต้องการเป็นส่วนหนึ่งของเรา เรื่องการเข้าถึง ไม่น่าห่วง แต่เป็นห่วงเรื่องการมีในมือแล้วจะใช้ในทางที่ผิด ผู้ใหญ่รอบตัว คุณครู จึงควรเป็นเสมือนผู้ช่วยส่วนตัวให้กับเด็กๆ และคอยสอดส่องพฤติกรรม 

การมาของ AI นั้นดีแน่นอน แต่สิ่งที่สำคัญกว่าคือความเป็นมนุษย์ของพวกเรา ในฐานะครู พ่อแม่ ผู้ปกครอง นักเรียน เราทุกคนล้วนมีเครื่องมือ อย่าลืมว่าการที่เราจะใช้เทคโนโลยีได้ดี ต้องมีทักษะของมนุษย์ นำความเป็นมนุษย์ของเราที่ต้องก้าวทันและพัฒนาขึ้น เพื่อการเท่าทันต่อโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว