วิจัยเตือนการใช้ AI ช่วยเขียนงาน อาจทำให้เด็กเสียโอกาสฝึกคิด

คุณครู Thomas David Moore นักเขียนผู้มีผลงานในสื่อการศึกษาชั้นนำหลายแห่ง เช่น The New York Times และ Slate เปรียบเทียบว่า เวลาที่อ่านบทความที่ถูกสร้างโดย AI เหมือนกับ “กินเม็ดเยลลี่บีนส์ (jelly beans) ขณะที่คาดหวังจะได้องุ่น (grape)” นั่นคือ แม้อาจไม่ได้แย่ แต่ก็ ต่างจากของจริง เพราะขาด “ความคิด” “ความรู้สึก” และ “แรงสร้างสรรค์” ที่มาพร้อมกับการคิดเขียนจริงของมนุษย์

ครูหลายคนบรรยายว่า งานเขียนที่ผลิตโดย AI มีลักษณะ “ราบเรียบ ไม่มีเอกลักษณ์” เปรียบกับ “แสงฟลูออเรสเซนต์” ที่ขาดความอบอุ่นของแสงธรรมชาติ EdSurge

งานวิจัยจาก MIT Media Lab พบว่า การใช้เครื่องมือ LLM (Large Language Models) อาจลดการเชื่อมโยงของเซลล์ประสาทที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้จริง “แม้จะรวดเร็วและสะดวก” ก็ยังมี “ต้นทุนทางความคิด” งานวิจัยฉบับเต็ม

ถึงแม้ AI จะมีศักยภาพสูง แต่การให้เด็กพึ่งพา AI อย่างเดียว อาจทำให้ “ทักษะคิดวิเคราะห์” “การจินตนาการ” และ “การเขียนด้วยตนเอง” ลดลงอย่างมีนัยะสำคัญ

แม้เทคโนโลยี AI จะเข้ามาเป็นเครื่องมืออำนวยความสะดวก แต่ ไม่ควรแทนที่กระบวนการคิดและสร้างสรรค์ของผู้เรียน เพราะการเขียนคือ “การฝึก” ไม่ใช่แค่การผลิตงาน

ครูไทยสามารถตั้ง “งานเขียนที่ต้องใช้มือเขียน/ปากกา/วิเคราะห์ด้วยตนเอง” ควบคู่กับการใช้ AI เป็นผู้ช่วย เพื่อให้เด็กได้ฝึกคิดจริง

โรงเรียนควรพิจารณาการประเมินผลที่ไม่สามารถจ้าง AI ทำแทนได้ เช่น การนำเสนอด้วยปากเปล่า, จดบันทึกด้วยมือ, โครงการ Project ที่เน้นการสร้างสรรค์จากตัวเด็กเอง

หากระบบการศึกษาไทยมุ่ง “ผลลัพธ์เร็ว” หรือ “งานสำเร็จรูป” มากเกินไป อาจเลี่ยงไม่ได้ว่าจะสูญเสียส่วนที่สำคัญของการเรียนรู้ คือ การคิดด้วยตนเอง

EdSurge