Growth Mindset และทักษะจำเป็นสำหรับนวัตกรและผู้ประกอบการ

ในโลกที่หมุนเร็วและเต็มไปด้วยการเปลี่ยนแปลง กรอบความคิด (Mindset) คือกุญแจสำคัญที่กำหนดทิศทางชีวิตการเรียนรู้และการทำงานของเรา หากยังยึดติดกับ Fixed Mindset ที่เชื่อว่าความสามารถติดตัวมาแต่กำเนิด ความพยายามอาจดูไร้ค่าและทำให้ไม่กล้าก้าวออกจากพื้นที่ปลอดภัย แต่หากเรามี Growth Mindset จะเชื่อว่าความสามารถพัฒนาได้จากการเรียนรู้ ความเพียร และการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง

Growth Mindset สำคัญอย่างไร?

การมี Growth Mindset ช่วยให้คนเราไม่มองความล้มเหลวเป็น “จุดจบ” แต่เป็น “โอกาสเรียนรู้” ตัวอย่างเช่น เมื่อนักเรียนทำโจทย์คณิตศาสตร์ไม่ได้ หากครูพูดเพียงว่า “เธอไม่เก่งเลข” เด็กจะหมดกำลังใจ แต่หากครูกล่าวว่า “เธอยังทำไม่ได้ แต่ลองอีกวิธีสิ” เด็กจะเรียนรู้ว่าความพยายามและวิธีการใหม่ ๆ สามารถพัฒนาตนเองได้

สำหรับ ครู Growth Mindset เป็นทั้งเครื่องมือและแบบอย่างที่จะส่งต่อให้นักเรียน ครูที่มีกรอบความคิดแบบเติบโตจะออกแบบกิจกรรมที่ท้าทายและเหมาะสม ใช้ Feedback ที่สร้างสรรค์ และสร้างบรรยากาศที่นักเรียนกล้าลองผิดพลาดได้โดยไม่กลัว

การพัฒนา Growth Mindset เริ่มจากการ ตระหนักรู้ จุดที่เรายังติดอยู่กับ Fixed Mindset จากนั้นเข้าใจว่า สมองสามารถพัฒนาได้ตลอดชีวิต (Neuroplasticity) ต่อมาคือการ ปรับภาษาความคิด เช่น จาก “ฉันทำไม่ได้” → “ฉันยังทำไม่ได้ตอนนี้” และสุดท้ายคือ การสะท้อนคิด จากทั้งความสำเร็จและความล้มเหลว เพื่อหาทางเติบโตจากทุกประสบการณ์

จาก Growth Mindset สู่ Innovation และ Entrepreneurship

เมื่อคนมี Growth Mindset จะพร้อมเปิดรับ นวัตกรรม (Innovation Mindset) ซึ่งเน้นการคิดสร้างสรรค์ การตั้งคำถาม และการทดลองสิ่งใหม่ ๆ โดยไม่กลัวความล้มเหลว ยกตัวอย่างเช่น การสร้างเกมการเรียนรู้ในห้องเรียนจากอุปกรณ์ง่าย ๆ หรือการคิดหาวิธีลดขยะในโรงเรียน ทั้งหมดนี้ล้วนเริ่มจากการอยากลองและกล้าทำ

อีกด้านหนึ่งคือ Entrepreneurship Mindset หรือกรอบความคิดเชิงผู้ประกอบการ ที่ไม่เพียงสร้างไอเดีย แต่ยังมองเห็นโอกาสทางธุรกิจ ประเมินความเสี่ยง ปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลง และมุ่งสร้างคุณค่าให้ผู้คนและสังคม ทั้งสองกรอบความคิดนี้เหมือน “สองด้านของเหรียญเดียวกัน” — ไอเดียใหม่ที่ไม่ถูกขับเคลื่อนด้วยทักษะผู้ประกอบการอาจหยุดอยู่แค่กระดาษ แต่ธุรกิจที่ไร้นวัตกรรมก็ยากจะเติบโตในระยะยาว

บทบาทของครู โรงเรียน และครอบครัว

การปลูกฝัง Growth Mindset และทักษะที่จำเป็นควรเริ่มตั้งแต่เด็กเล็ก ผ่านการเรียนรู้เชิงโครงการ (Project-Based Learning) การสร้างพื้นที่ให้เด็กได้ลองผิดลองถูก และการให้คุณค่ากับความพยายามมากกว่าผลลัพธ์ โรงเรียนควรปรับหลักสูตร เพิ่มวิชาเลือกด้านนวัตกรรม เปิดพื้นที่ Makerspace หรือจัดกิจกรรมแข่งขันเชิงสร้างสรรค์ เพื่อให้เด็กเห็นว่าการเรียนรู้ไม่จำกัดอยู่แค่ในตำรา

บทบาทของ ครูและผู้ปกครอง คือการเป็นผู้สนับสนุนอย่างเข้าใจ ไม่ตัดสินลูกหลานว่า “ทำไม่ได้” แต่ช่วยสะท้อนคิด กระตุ้นกำลังใจ และยอมรับความล้มเหลวเป็นส่วนหนึ่งของการเติบโต บ้านและโรงเรียนจึงเป็นเหมือนสะพานที่เชื่อมโยงให้เด็กเรียนรู้ได้อย่างมีความหมายและนำไปใช้ในชีวิตจริง

Growth Mindset คือจุดเริ่มต้นของการสร้างคนที่ไม่กลัวล้มเหลว แต่พร้อมเรียนรู้และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เมื่อผสมผสานเข้ากับ Innovation และ Entrepreneurship Mindset จะกลายเป็นพลังสำคัญในการสร้าง นวัตกร ผู้ประกอบการ และพลเมืองที่พร้อมเผชิญความท้าทายในศตวรรษที่ 21