ไอเดียสำหรับการออกแบบการวิจัยและการพัฒนานวัตกรรมที่ใช้ชุมชนเป็นฐาน
![Starfish Labz](/media/thumb/123047/15/665338691.png)
วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2567 โดย ครูนจรส ศิริขรรแสง รองผู้อำนวยการโรงเรียนพนมทวนชนูปถัมภ์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากาญจนบุรี
เนื้อความ
การจัดการเรียนรู้โดยชุมชนเป็นฐานจะมีความแตกต่างกันในแต่ละชนบท เพราะในแต่ละชนบทจะมีความโดดเด่นที่แตกต่างกัน เช่น สภาพแวดล้อม ภูมิอากาศ อาหาร หรืออาชีพ เป็นต้น ซึ่งคุณครูและผู้ปกครองสามารถพานักเรียนและลูกหลานเรียนรู้เรื่องราวรอบตัวได้แต่การออกแบบการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ชุมชนเป็นฐานมีด้วยกันอยู่ 5 ขั้นตอน ได้แก่
1. สำรวจปัญหา ตั้งเป้าหมาย กำหนดปฏิทินการทำวิจัย/นวัตกรรม
- ปัญหาในชุมชนมีอะไรบ้าง
- จุดดี จุดเด่นในชุมชนคืออะไร
- ตั้งเป้าหมายว่าจะเลือกแก้ไขปัญหาใด
- กำหนดปฏิทินในการทำงาน
2. พัฒนาออกแบบงานวิจัย / นวัตกรรม
- ศึกษาหาความรู้
- ออกแบบข้อคำถาม
- ทำกิจกรรมสัมภาษณ์ Focus Group
3. ลงมือปฏิบัติ ทำวิจัยควบคู่ไปกับการสอน
- ทำควบคู่กับการสอน
- มองปัญหาในชั้นเรียน
- หาเครื่องมือในการแก้ปัญหา
- พัฒนาเครื่องมือในการแก้ปัญหา
- ทดลองใช้นวัตกรรมในชั้นเรียน
4. บันทึกผล ประเมินผล รายงานผลอย่างเป็นระบบ
- รายงานผลออกมาเป็นวิจัย 5 บท
5. เผยแพร่ผลงาน
- นำรายงานไปเผยแพร่
เส้นทางของการประเมินเกณฑ์ ด้าน 3 (คศ.4)
(ด้านที่ 3 ส่วนที่ 1 ครูเชี่ยวชาญ)
1. คุณภาพของผลงานทางวิชาการ (50 คะแนน)
- ความถูกต้องตามหลักวิชาการ (20)
- แสดงให้เห็นถึงการ “คิดค้น และปรับเปลี่ยน” (15)
- ความสมบูรณ์ของเนื้อหาสาระ (10)
- การจัดทำ การพิมพ์ และรูปเล่ม (5)
(ด้านที่ 3 ส่วนที่ 2 ครูเชี่ยวชาญ)
2. ประโยชน์ของผลงานทางวิชาการ (50 คะแนน)
- ประโยชน์ต่อผู้เรียน ครู บุคลากรทางการศึกษา สถานศึกษา และชุมชน (25)
- ประโยชน์ต่อความก้าวหน้าทางวิชาการ การพัฒนาและปรับเปลี่ยนนวัตกรรมในการจัดการเรียนรู้ และเป็นแบบอย่างที่ดี (25)
โมเดล PKS Start UP นวัตกรรมเพื่อสร้างความเป็นนวัตกร
- P : Professional สร้างความเป็นมืออาชีพ
- K : Knowledge พัฒนาองค์ความรู้
- S : Skill เสริมสร้างทักษะ
- S : Strengths จุดแข็ง
- T : Target เป้าหมาย
- A : Aspiration แรงบันดาลใจ
- R : Risk ความท้าทาย
- T : Transformation การเปลี่ยนแปลง
- UP : Upgrade ยกระดับ
กระบวนการ START UP เพื่อสร้างนวัตกรรม
1. สำรวจจุดแข็งของเรา ขององค์กร (S)
- ชุมชน คุณครู นักเรียน มีจุดแข็งอะไร
- สิ่งที่เราทำได้
- ความถนัด ความสามารถ
- พรสวรรค์ (เอกลักษณ์)
- กำลังใจ ทัศนคติ
2. ค้นหา เป้าหมายของเรา ขององค์กร (T)
- ตั้งเป้าหมายการจัดการเรียนการสอน
- องค์กรมีเป้าหมายอะไร
- สิ่งที่อยากให้เห็นคืออะไร
- สิ่งที่อยากพัฒนาคืออะไร
- สิ่งที่อยากแก้ไขคืออะไร
3. ค้นหาแรงบันดาลใจของเรา (A)
- แรงบันดาลใจของครูคืออะไร
- สิ่งที่เคยพบ เคยเจอ และประสบความสำเร็จคืออะไร
- ศึกษาไอเดีย ตัวอย่าง ต้นแบบ
- ออกไปหาชุมชน และนำสิ่งที่ชุมชนมีเข้ามาในโรงเรียน
- การออกแบบชุมชน ลงพื้นที่จะทำให้ครูได้รับแรงบันดาลใจ
4. มองปัญหาเป็นความท้าทาย ( R)
- ปัญหาที่พบ คืออะไร
- จะป้องกัน แก้ไขปัญหานั้นอย่างไร
- บริหารจัดการความเสี่ยง
- น่าสนุด น่าเผชิญ น่าค้นหา น่าเรียนรู้
5. ก้าวทันการเปลี่ยนแปลง (T)
- ยุคแห่งความสร้างสรรค์
- อย่าไปจมปักกับความเป็นชุมชนแบบเดิม
- สร้าง Storytelling แบบใหม่ให้เข้ากับยุคสมัย และเพิ่มคุณค่าให้แก่เรื่องราว
6. ยกระดับคุณภาพ ทำอย่างไรให้ ว้าว (UP)
- ทำอย่างไรให้ว้าว
- ทำอย่างไรให้มีความเหมาะสม
- ทำอย่างไรให้มีความเป็นไปได้
- ทำอย่างไรให้มีความเป็นระบบ
- ทำอย่างไรให้มีความน่าเชื่อถือได้
- ทำอย่างไรให้มีประสิทธิภาพ เกิดประสิทธิผล
ขั้นตอนของการสร้างนวัตกรรม
- ขั้นศึกษาสภาพ บริบท ปัญหา เป้าหมาย ข้อจำกัด (โดยการสำรวจ/ระดม/ระบุ)
- ขั้นพัฒนา ประดิษฐ์ คิดค้น นวัตกรรม (โดยการสนทนากลุ่ม/ตรวจสอบ/รับรอง)
- ขั้นทดลองใช้ (โดยการบันทึกผลการใช้)
- ขั้นประเมินผลนวัตกรรม (ความเหมาะสม / ความเป็นไปได้ / ความมีประโยชน์)
- เผยแพร่ (เมื่อแน่ใจแล้วว่ามีคุณภาพ มีประสิทธิภาพ คนนำไปใช้ได้)
4 คำถามชวนคิด (ชุมชนเป็นฐาน)
- ของดีในชุมชนของเรา คืออะไร
- ปัญหาในชุมชนของเรา คืออะไร โดยการเชื่อมโยงปัญหากับห้องเรียน และต้องมีวิธีการที่วัดได้
- ชุมชนเราเสียเปรียบเรื่องอะไร
- ชุมชนเราได้เปรียบเรื่องอะไร
4 คำถามที่สะท้อนความเป็น Community Based Learning
- P - Plan คือการวางแผน (ชุมชนของเรามีอะไร)
- D - Do คือ การปฏิบัติตามแผน (วิธีการเรียนรู้ทำอย่างไร)
- C- Check คือ การตรวจสอบ (วัดผลอย่างไร)
- A- Act คือ การรปรับปรุงการดำเนินการ (ได้ประโยชน์อะไร)
วิจัยคืออะไร
การวิจัย (Research) เกิดการรวบคำ 2 คำ คือ คำว่า RE+Search (RE แปลว่าซ้ำ, SEARCH แปลว่า ค้น) Research แปลว่า ค้นคว้าซ้ำแล้วซ้ำอีก
ปี คศ. 1961 ณ สหรัฐอเมริกาที่ประชุม Pan Pacific Science Congress โดยนักจิตวิทยาด้านการวิจัยได้ออกแบบแนวคิดอธิบายคำว่า “Research” โดยแยกเป็นอักษรอธิบายความหมายไว้
- R = การฝึกตนให้มีความรู้ รวมทั้งรวบรวมผู้ที่มีความรู้เพื่อปฏิบัติงานรวมกัน ติดต่อสัมพันธ์และประสานงานกัน
- E = ผู้วิจัยจะต้องมีการศึกษามีความรู้ และสมรรถภาพสูงในการวิจัย
- S = เป็นศาสตร์ที่ต้องมีการพิสูจน์ค้นคว้า เพื่อหาความจริงและผู้วิจัยต้องมีความคิดริเริ่ม กระตือรือร้นที่จะทำวิจัย
- E = รู้จักประเมินผลว่ามีประโยชน์สมควรจะทำต่อไปหรือไม่และต้องรู้จักใช้เครื่องมือต่างๆ ในการวิจัย
- A = มีจุดมุ่งหมายหรือเป้าหมายที่แน่นอนและมีทัศนคติที่ดีต่อการติดตามผลการวิจัย
- R = การวิจัยได้มาผลเป็นอย่างไรก็ตาม จะต้องยอมรับผลทางวิจัยนั้นอย่างดุษฎี และเป็นผลที่ได้จากการศึกษาค้นคว้าอย่างมีระบบ
- C = ผู้วิจัยต้องมีความอยากรู้อยากเห็นมีความสนใจและชวนขวายในการวิจัยอยู่ตลอดเวลา
- H = เมื่อผลการวิจัยปรากฎออกมาแล้วย่อมทำให้ทราบและเข้าใจในปัญหาเหล่านั้นได้ เหมือนกับการเกิดแสงสว่างขึ้น แต่ถ้ายังไม่เกินแสงสว่างผู้วิจัยต้องดำเนินการต่อไปจนกว่าพบแสงสว่าง ในทางสังคมแสงสว่าง หมายถึงผลการวิจัยก่อให้เกิดสุขแก่สังคม
ประเภทของการวิจัย
- การวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research)
- การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)
- การวิจัยแบบผสมผสานวิธี (Mixed Methods Research)
- การวิจัยปฏิบัติการ (Action Research)
- การวิจัยและพัฒนา (Research and Development)
ประเภทของนวัตกรรม
- นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ (Product innovation) คือ การพัฒนาและนำเสนอผลิตภัณฑ์ใหม่ ไม่ว่าจะเป็นด้านเทคโนโลยี หรือวิธีการใช้ก็ดี รวมไปถึงการปรับปรุงผลิตภัณฑ์เดิมที่มีอยู่ให้มีคุณภาพและประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น
- นวัตกรรมกระบวนการ (Process Innovation) คือ การประยุกต์ใช้แนวคิด วิธีการ หรือกระบวนการใหม่ๆ ที่ส่งผลให้กระบวนการผลิต และการทำงานโดยรวมมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผลสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด นวัตกรรมกระบวนการ เป็นเรื่องของการเปลี่ยนแปลงในองค์กร ไม่ว่าจะเป็นเครื่องมือ กรรมวิธีการผลิต การจัดการหน่าย หรือรูปแบบการจัดการองค์การ เช่น เครื่องมือ กรรมวิธีการผลิต การจัดจำหน่าย หรือรูปแบบการจัดการองค์กร โดยมีเป้าหมายนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมผลิตภัณฑ์ ให้ไปถึงมือผู้บริโภคหรือผู้ใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อองค์กรมากที่สุด
- ประเภทของนวัตกรรมการศึกษา Educational Innovation
- นวัตกรรมด้านวิธีการสอน
- นวัตกรรมด้านสื่อการสอน
- นวัตกรรมด้านการวัดและประเมินผล
- นวัตกรรมด้านหลักสูตร
- นวัตกรรมด้านการบริหารการศึกษา
วิจัย & การพัฒนานวัตกรรมการศึกษา
สรุปว่า การวิจัยกับการพัฒนานวัตกรรมการศึกษา เป็นการดำเนินการวิจัยเพื่อให้ได้วิธีการใหม่ หรือผลิตภัณฑ์ใหม่ที่สามารถนำมาใช้จัดการศึกษาให้มีคุณภาพมากขึ้นและสามารถเผยแพร่ให้คนอื่นนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างกว้างขวาง
ฝึกสร้าง Concept พัฒนานวัตกรรมการศึกษา
- เลือกว่าจะทำนวัตกรรมด้านใด
- สำรวจปัญหา / ตัวตน / สถานการณ์ / บริบท
- กระบวนการการสร้างนวัตกรรมแนวคิด ทฤษฎี ดำเนินการ
- ผลลัพธ์ที่ต้องการ
- ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นปลายทาง
เล่มวิจัย
บทที่ 1 บทนำ
บทที่ 2 วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง
บทที่ 3 วิธีดำเนินการวิจัย
บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล
บทที่ 5 สรุปผลการวิจัย อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ
ภาคผนวก
ตัวอย่างการฝึกเขียนกรอบแนวทางการวิจัย
- วัตถุประสงค์ของการวิจัย
- ตัวแปร ประเด็นที่มุ่งศึกษา
- แหล่งข้อมูล
- เครื่องมือและแนวทางการเก็บรวบรวมข้อมูล
- แนวทางการวิเคราะห์ข้อมูล
บทความใกล้เคียง
Goal เทคนิคให้คำปรึกษาวางเป้าหมายเพื่อพัฒนา
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
กระบวนการสร้างโรงเรียนต้นแบบ (โรงเรียนวัดบางพลัด Model) โดยมูลนิธิโรงเรียนสตาร์ฟิชคันทรีโฮม ผ่านการจัดการเรียนรู้ Makerspace ด้วยกระบวนการ STEAM Design Process
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
Starfish Education กับภารกิจที่ไม่ใช่แค่ให้เด็กเข้าถึงการศึกษา แต่ต้องเป็น Meaningful Education
![ดร.นรรธพร จันทร์เฉลี่ย เสริบุตร](/media/thumb/3236/15/28598409.png)
Related Courses
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
อุบัติเหตุเกิดขึ้นได้เสมอการเรียนรู้การปฐมพยาบาลเบื้องต้น เพื่อเตรียมรับมือกับสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดจึงเป็นเรื่องสำคัญ การปฐมพยา ...
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
![การปฐมพยาบาลเบื้องต้น](/media/thumb/524526/1/810739775.png)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
ฝึกทักษะพื้นฐานในการตัดสินใจ (Decision Making)
การตัดสินใจที่ดีและมีประสิทธิภาพนั้น ถ้าหากได้รับการฝึกฝนทักษะการตัดสินใจตั้งแต่วัยรุ่น ก็จะเพิ่มโอกาสที่จะประสบความสำเร็จในชีวิ ...
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
![ฝึกทักษะพื้นฐานในการตัดสินใจ (Decision Making)](/media/thumb/442817/1/1793821857.png)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
เริ่มต้นทำ Visual Note อย่างง่ายใครๆ ก็ทำได้
หากคุณเป็นคนชอบวาดรูป ชอบการขีดเขียน หรือการจดบันทึก อยากลองทำ Visual Note แต่ไม่รู้จะสื่อสารออกมาอย่างไรดี คอร์สเ ...
![แพร เวธนี คงปลื้มจิตต์](/media/thumb/491812/15/161990363.png)
![เริ่มต้นทำ Visual Note อย่างง่ายใครๆ ก็ทำได้](/media/thumb/487849/1/458604695.png)
![แพร เวธนี คงปลื้มจิตต์](/media/thumb/491812/15/161990363.png)
เริ่มต้นทำ Visual Note อย่างง่ายใครๆ ก็ทำได้
ต้องใช้ 100 เหรียญ
Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1
คุณภาพของผู้เรียนนอกจากจะเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบในตัวผู้เรียนเอง แล้วกระบวนการเรียนการสอนที่ครู จัดให้เป็นสิ่งสำคัญต่อผลสัม ...
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
![Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1](/media/thumb/546002/1/791423671.png)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
Related Videos
![Starfish Trend Talk | EP.3 | : เราต่างต้องค้นหาตัวเองในทุกช่วงวัย](https://img.youtube.com/vi/kAPD-sgr0us/mqdefault.jpg)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
Starfish Trend Talk | EP.3 | : เราต่างต้องค้นหาตัวเองในทุกช่วงวัย
![TBN Teacher Hero นวัตกรรม ส่องหา(ทำ) ส่งต่อความรู้ภูมิปัญญา และสุขภาวะให้ชุมชน](https://img.youtube.com/vi/ylcFYN8G4iY/mqdefault.jpg)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
TBN Teacher Hero นวัตกรรม ส่องหา(ทำ) ส่งต่อความรู้ภูมิปัญญา และสุขภาวะให้ชุมชน
![กล้าสอน KLA-SON KN ENJOY MODEL](https://img.youtube.com/vi/sSWvk3LS8UI/mqdefault.jpg)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)
กล้าสอน KLA-SON KN ENJOY MODEL
![Starfish Country Home School Foundation [ENG]](https://img.youtube.com/vi/eeT-qLyd87U/mqdefault.jpg)
![Starfish Academy](/media/thumb/1703/15/1703-1804697032.png)