เรียนรู้สู่การเป็น ครูกระบวนกร

Starfish Academy
Starfish Academy 2844 views • 1 ปีที่แล้ว
เรียนรู้สู่การเป็น ครูกระบวนกร

กระบวนกร หมายถึง ผู้อำนวยความสะดวก สนับสนุน สร้างพื้นที่ปลอดภัย สร้างสิ่งแวดล้อมในการเรียนรู้ให้ผู้เรียน ซึ่งคำว่าสิ่งแวดล้อมประกอบไปด้วยตัวกระบวนกร ตัวผู้เรียน และกิจกรรมที่ดำเนินไปโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และกระบวนกร เป็นผู้สร้างประสบการณ์ในการเรียนรู้ จะเน้นลงไปที่ตัวผู้เรียนที่ผู้เรียนจะได้รับ ไม่ใช่การรับความรู้ แต่คือการเรียนรู้ที่เกิดจากภายในของตัวเอง ดังนั้นกระบวนกรจะเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้และสร้างความเปลี่ยนแปลงของผู้เรียน เพื่อพัฒนาผู้เรียนแต่ละคนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีความเชื่อที่สำคัญคือ ผู้เรียนทุกคนสามารถพัฒนาได้ และพัฒนาได้อย่างไม่มีขีดจำกัด โดยทักษะสำคัญของกระบวนกรเพื่อการเรียนรู้ จะต้องมีความเชื่อ นั่นคือความเชื่อที่จะต้องมี คือ 

1. เชื่อว่ามนุษย์ทุกคนมีศักยภาพ  

2. เชื่อว่าสรรพสิ่งล้วนเชื่อมโยง 

โดยจะต้องมีความเชื่อที่มีพื้นฐานการเรียนรู้ร่วมกันคือ เมื่อเราแข่งขัน การแบ่งปันจะหายไป 

(เพราะเราจะแบ่งปันแก่คนที่เรารักเท่านั้น) อีกทั้งเราจะบอกความจริงเฉพาะกับคนที่เราไว้ใจเท่านั้น 

ความเป็นมนุษย์มีข้อจำกัดหลายอย่าง เช่น ไม่สามารถควบคุมสิ่งแวดล้อม ปรากฏการณ์หรือเหตุการณ์ต่างๆในชั้นเรียนได้ แต่สามารถที่จะควบคุมความคิดต่อสิ่งนั้นๆ รวมถึงพฤติกรรมการแสดงออก หรือความรู้สึกต่อสิ่งที่เห็นได้ ผู้สอนจะต้องตระหนักเสมอว่า เป้าหมายที่สำคัญของของการเรียนรู้ก็เพื่อให้ผู้เรียนเกิดปัญญา (เรียนรู้อย่างเข้าใจโดยใช้สติปัญญาของผู้เรียน) นั่นคือ

1. เกิดจากการฟัง ผู้เรียนจะเกิดปัญญาจากการฟังเพียงอย่างเดียวได้ แต่อาจจะใช้เวลานาน

2. เกิดจากการคิด ไตร่ตรองอย่างมีเหตุและผล แต่ครูต้องรู้ว่าธรรมชาติของเด็กจะไม่ค่อยชอบใช้ความคิดนานๆ ชอบมีอะไรที่ท้าทายมากกว่าให้คิดหรือให้จำโดยที่เขาไม่เข้าใจในสิ่งที่ได้เรียน

3. จากการลงมือปฏิบติ การเรียนรู้เป็นแนวคิดหรือความเชื่อที่สนับสนุนให้คนเราปฏิบัติสิ่งต่างๆ ด้วยตนเองตามความสนใจ ตามความถนัดและศักยภาพ ด้วยการศึกษา ค้นคว้า ฝึกปฏิบัติ ฝึกทักษะจนถึงการเรียนรู้ด้วยตนเอง นั่นคือ ผู้เรียนได้กระทำสิ่งต่างๆด้วยตนเอง ผ่านการปฏิบัติการจริงคือ ผู้เรียนได้ฝึกในสภาพสิ่งแวดล้อมจริง ได้ฝึกคิดและลงมือทำสิ่งต่างๆด้วยตนเอง

กระบวนกรเพื่อการเรียนรู้ คือการสร้างพื้นที่ให้ผู้เรียนทุกคนถามได้ ช่วยกันถาม ช่วยกันจับประเด็น สืบค้นสาเหตุของปัญหา วิเคราะห์ข้อมูลร่วมกัน ภายใต้บรรยากาศการทำงานและการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง เกิดผลลัพธ์เป็นวิธีจัดการปัญหาที่มีประสิทธิภาพ และคลี่คลายปัญหาที่เรียนรู้ร่วมกัน ดังนั้นครูผู้สอนจะต้องออกแบบกระบวนการเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ นั่นคือการออกแบบการเรียนรู้ในการวางแผนการเรียนการสอนอย่างมีระบบ โดยมีการวิเคราะห์องค์ประกอบการเรียนรู้ ทฤษฎีการเรียนการสอน สื่อกิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ รวมถึงการประเมินผล เพื่อให้ผู้สอนสามารถถ่ายทอดความรู้สู่ผู้เรียน และผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพนั่นเอง

ครูจะต้องมีหลักการคือการปรับฐานใจ ใช้ฐานกาย ขยายฐานการคิด โดยใช้ทักษะการฟัง การสะท้อนกลับ การถาม การถอดความรู้และการฝึกฝน เพื่อให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมโดยการสื่อสาร คิดหาเหตุ และผลที่สร้างสรรค์จนสามารถลงมือปฏิบัติถึงขั้นทำได้นั้น เพราะครูคือ นักออกแบบการเรียนรู้นั่นเอง

การออกแบบการเรียนรู้ ครูต้องออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องตามลำดับขั้นตอนต่างๆในขณะที่ให้ความรู้ โดยเปลี่ยนบทบาทจากที่เคยบอกความรู้โดยตรง ให้ผู้เรียนได้ลงมือกระทำเพื่อสร้างความรู้ด้วยตนเอง โดยครูเตรียมสื่อการสอนที่เป็นตัวอย่างเครื่องมือหรือการปฏิบัติงานในลักษณะต่างๆ เป็นข้อมูลหรือประสบการณ์ให้ผู้เรียนได้เข้าใจ และเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสดงออก ได้เรียนรู้ และได้ลงมือปฏิบัติจริงตามความถนัดและศักยภาพ ด้วยการศึกษา ค้นคว้า ฝึกปฏิบัติ ฝึกทักษะจนถึงการเรียนรู้ด้วยตนเอง เพราะเชื่อว่าหากคนเราได้กระทำจะทำให้เกิดความเชื่อมั่นเป็นแรงจูงใจให้เกิดการใฝ่รู้ ใฝ่เรียน ผู้เรียนจะสนุกสนานที่จะสืบค้นหาความรู้ต่อไป และมีความสุขที่จะเรียน

ดังนั้น สิ่งสำคัญของครูผู้สอนที่จะเป็นนักออกแบบการเรียนรู้อย่างมืออาชีพ คุณครูจะต้อง เริ่มให้ถูกหลัก จะต้องฝึกให้มากพอ และจะต้องทำให้ต่อเนื่อง เพราะนอกเหนือจากงานสอนแล้วควรจะทำการฝึกฝนการออกแบบการเรียนรู้ด้วยตัวเอง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการเรียนการสอนอย่างมีคุณภาพ เพื่อผลผลิตคือตัวผู้เรียนในการบรรลุเป้าหมายของความสำเร็จนั่นเอง

เห็นได้ว่า สิ่งสำคัญที่ทำให้การเรียนรู้สู่การเป็นครูกระบวนกรประสบความสำเร็จ ครูต้องรู้จักผู้เรียนครอบคลุมอย่างรอบด้าน และสามารถวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อนำไปเป็นพื้นฐานการออกแบบหรือวางแผนการเรียนรู้ได้สอดคล้องกับผู้เรียน เพื่อเป้าหมายสูงสุดคือให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสทธิภาพตามศักยภาพของตัวผู้เรียนเอง ทั้งนี้ สามารถรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ www.StarfishLabz.com

อาจารย์คงวุฒิ นิรันตสุข

กระบวนการเรียนรู้ มูลนิธิปัญญาวุฑฒิ

(ศูนย์พี่เลี้ยงพันธ์ปัญญา)

มาร่วมเรียนรู้กับ Starfish Labz

แหล่งเรียนรู้และชุมชนออนไลน์เพื่อนักการศึกษาและผู้ปกครอง

ลงทะเบียน

Related Courses

เครืองมือครู
ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา ด้านความสัมพันธ์
basic
2:00 ชั่วโมง

How to สอบอย่างไรให้เด็กสนุก ไม่มีลืม

การทดสอบเป็นส่วนสำคัญของการเรียนรู้ ว่าเรามีความเข้าใจในเนื้อหาการเรียนมากน้อยแค่ไหน และการสอบนั้นอาจเป็นเรื่องที่น่าเบื่ ...

Starfish Academy
Starfish Academy
How to สอบอย่างไรให้เด็กสนุก ไม่มีลืม
Starfish Academy

How to สอบอย่างไรให้เด็กสนุก ไม่มีลืม

Starfish Academy
เครืองมือครู
ด้านความร่วมมือการ ทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม
basic
1:30 ชั่วโมง

Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์

เครื่องมือช่วยครูในการเรียนออนไลน์ในคอร์สนี้ แนะนำเครื่องมือที่น่าสนใจ 3 ตัวช่วย คือ Google Earth, Line Open Chat แ ...

Starfish Academy
Starfish Academy
Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์
Starfish Academy

Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์

Starfish Academy
ทักษะสําคัญแห่งโลกอนาคต
ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา การรับผิดชอบต่อการตัดสินใจของตนเอง การรู้จักตนเอง การบริหารจัดการตนเอง
basic
2:00 ชั่วโมง

สร้าง Self-Esteem เสริมคุณค่าให้กับนักเรียนอย่างไร

Self-Esteem หรือ การเคารพและเห็นคุณค่าของตัวเองเป็นสิ่งที่สำคัญในการดำเนินชีวิต เพื่อให้สามารถรับมือกับอารมณ์และสถานการ ...

Starfish Academy
Starfish Academy
สร้าง Self-Esteem เสริมคุณค่าให้กับนักเรียนอย่างไร
Starfish Academy

สร้าง Self-Esteem เสริมคุณค่าให้กับนักเรียนอย่างไร

Starfish Academy
เครืองมือครู
การรู้จักตนเอง
basic
2:00 ชั่วโมง

การประเมินผู้เรียนตามสภาพจริง

การประเมินตามสภาพจริงเป็นการประเมินการปฏิบัติงานหรือกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งจะเน้นประเมินทักษะการคิด ความสามาร ...

Starfish Academy
Starfish Academy
การประเมินผู้เรียนตามสภาพจริง
Starfish Academy

การประเมินผู้เรียนตามสภาพจริง

Starfish Academy
3167 ผู้เรียน

Related Videos

Makerspace Day #1
07:41
Starfish Academy

Makerspace Day #1

Starfish Academy
440 views • 1 ปีที่แล้ว
Makerspace Day #1
3 ภาคีเครือข่าย ผนึกกำลังสร้างครู Creator Teacher Hero Season 3
03:14
Starfish Academy

3 ภาคีเครือข่าย ผนึกกำลังสร้างครู Creator Teacher Hero Season 3

Starfish Academy
64 views • 1 ปีที่แล้ว
3 ภาคีเครือข่าย ผนึกกำลังสร้างครู Creator Teacher Hero Season 3
Starfish Future Labz – Craft Your Future
05:27
Starfish Academy

Starfish Future Labz – Craft Your Future

Starfish Academy
199 views • 1 ปีที่แล้ว
Starfish Future Labz – Craft Your Future
สร้างการเรียนรู้แบบ Active learning ตอบโจทย์ 8 ตัวชี้วัดเกณฑ์ PA
03:25
Starfish Academy

สร้างการเรียนรู้แบบ Active learning ตอบโจทย์ 8 ตัวชี้วัดเกณฑ์ PA

Starfish Academy
647 views • 1 ปีที่แล้ว
สร้างการเรียนรู้แบบ Active learning ตอบโจทย์ 8 ตัวชี้วัดเกณฑ์ PA