ดนตรี จิตวิทยา กับการพัฒนาคุณภาพชีวิต

วนัชพร พิพัฒน์ธนวงศ์
วนัชพร พิพัฒน์ธนวงศ์ 5238 views • 3 ปีที่แล้ว
ดนตรี จิตวิทยา กับการพัฒนาคุณภาพชีวิต

นิยามของคำว่า ‘คุณภาพชีวิต (Quality of life)’ มีอยู่หลากหลาย แต่สิ่งที่นักวิชาการหรือผู้มากประสบการณ์หลายท่านเห็นร่วมกันคือ “คุณภาพชีวิต เกิดขึ้นจากการประเมินตัวเราเองว่า เรานั้น ‘พึงพอใจ’ กับชีวิตเรามากน้อยเพียงใด ไม่ว่าจะด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ หรือสังคม” (Zhan, 1992; Ferrel และคณะ 1998; องค์การอนามัยโลก, 2007 อ้างถึงใน ณัฐกานต์ หงส์มาลัย, 2561)


ดังนั้น จะเห็นว่า “เราจะมีคุณภาพชีวิตมากน้อยเพียงใด เกิดขึ้นจากการประเมินหรือการรับรู้ ‘ส่วนบุคคล’ เลยว่าเรา ‘พึงพอใจ’ ต่อสิ่งที่เป็นเป้าหมายหรือสิ่งที่เราให้คุณค่าหรือยัง” หากลองคิดให้ละเอียดอีกครั้ง ‘การประเมินหรือการรับรู้ (appraisal, perception)’ ก็คือการใช้ความคิด มุมมอง หรือทัศนคติ (attitude, mindset, perspective) ของเราเลย เช่น แทนที่เราจะมองปัญหาตรงหน้าว่าเป็นสิ่งที่คุกคามชีวิต แต่เรากลับมองบวกว่า ‘ปัญหาเป็นสิ่งที่ท้าทายความสามารถของเรา ถ้าผ่านไปได้ก็จะโตขึ้นอีกระดับ’ ความคิดอันหลังนี้จึงมีแนวโน้มจะทำให้เราสนุกกับการใช้ชีวิต มีความพึงพอใจกับชีวิต ซึ่งจะนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตนั่นเอง


           คงไม่ปฏิเสธว่า ในบางสถานการณ์ของชีวิต เราก็เผลอมองตัวเองว่าไร้ความสามารถ หรือบางคนทั้งชีวิตแทบมองไม่เห็นคุณค่าของตนเองเลย (ทั้ง ๆ ที่อาจมีของดีมากมาย) งานทางจิตวิทยาจึงเกิดขึ้นเพื่อเข้ามาให้ความช่วยเหลือตรงนี้ เพราะ ‘จิตวิทยา (Psychology)’ คือศาสตร์แห่งการเข้าใจอารมณ์ ความคิด และพฤติกรรมของบุคคลที่แตกต่างกัน เพื่อเสริมสร้างการมีทัศนคติที่ดีต่อตนเองและสิ่งแวดล้อม จนนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิต ทั้งนี้ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตคน เราไม่อาจตัดเสื้อโหลเพื่อให้ทุกคนใส่ได้สบายหรือพอดี เพราะทุกคนมีพัฒนาการที่แตกต่างกัน เนื่องจาก ‘พันธุกรรม’ และ ‘สิ่งแวดล้อม’ ของแต่ละคนนั้นต่างกัน จึงหล่อหลอมให้แต่ละคนมีนิสัย ความคิด เป้าหมาย และคุณลักษณะภายในจิตใจอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไปด้วย หน้าที่ของบุคลากรทางจิตวิทยาจึงต้องประเมินสิ่งดังกล่าวข้างต้น เพื่อคิดหากิจกรรมหรือเสนอกิจกรรมที่ผู้รับบริการชื่นชอบหรือน่าจะชื่นชอบ เพื่อที่จะดึงความสนใจให้ผู้รับบริการรู้สึกมีส่วนร่วม จนนำไปสู่การให้ความร่วมมือในการกระตุ้นพัฒนาการด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นพัฒนาการด้านร่างกาย (กล้ามเนื้อมัดใหญ่-มัดเล็ก) พัฒนาการทางภาษา (การใช้ภาษา-เข้าใจภาษา) ความสามารถในการช่วยเหลือตนเองและสังคม เป็นต้น


           ‘ดนตรี (Music)’ เป็นหนึ่งแนวทางสากลที่ได้รับการยอมรับในงานจิตวิทยา นอกจากความรู้ทางดนตรีที่ผู้รับบริการจะได้รับแล้ว ดนตรียังเป็นสื่อกลางในการช่วยกระตุ้นพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของมนุษย์ทุกช่วงวัย ซึ่งผู้เขียนจะขอนำมาแลกเปลี่ยนกับท่านผู้อ่านในบทความต่อ ๆ ไปค่ะ :)


หมายเหตุ: รายการอ้างอิงจาก วิทยานิพนธ์ของ ณัฐกานต์ หงส์มาลัย (2561) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และภาพประกอบจาก pexels.com 

มาร่วมเรียนรู้กับ Starfish Labz

แหล่งเรียนรู้และชุมชนออนไลน์เพื่อนักการศึกษาและผู้ปกครอง

ลงทะเบียน

Related Courses

การดูแลสุขภาพกายและจิตใจ
การรู้จักตนเอง การบริหารจัดการตนเอง
basic
2:00 ชั่วโมง

ถึงเวลา Self- Retreat แล้วหรือยัง?

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ต้องการมีกำลังใจ กำลังกาย และสภาพจิตใจโดยรวมดีขึ้น และไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นก็จะคิดบวกได้เสมอ มีความเครี ...

Starfish Academy
Starfish Academy
ถึงเวลา Self- Retreat แล้วหรือยัง?
Starfish Academy

ถึงเวลา Self- Retreat แล้วหรือยัง?

Starfish Academy
เครื่องมือผู้ปกครอง
ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม
basic
2:00 ชั่วโมง

How to Play : กลเม็ดพิชิตใจเด็ก

“เล่นให้เด็กติดใจ”จะไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปถ้าหากเรารู้เคล็ดลับบทเรียนนี้จะช่วยให้คุณ “เป็นคนที่ เล่นอย่างสนุก”“เข้าใจวิธีการเ ...

เบญจรัตน์ จงจำรัสพันธ์
เบญจรัตน์ จงจำรัสพันธ์
How to Play : กลเม็ดพิชิตใจเด็ก
เบญจรัตน์ จงจำรัสพันธ์

How to Play : กลเม็ดพิชิตใจเด็ก

เบญจรัตน์ จงจำรัสพันธ์
พัฒนาการเด็ก
การรู้จักตนเอง
basic
2:00 ชั่วโมง

สร้างเด็กปฐมวัยอย่างไรให้มีดนตรีในหัวใจ

เรียนรู้ความสำคัญ กิจกรรมดนตรีสำหรับเด็ก การนำเครื่องดนตรีมาจัดประสบการณ์การเรียนรู้และบทบาทของผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัย

Starfish Academy
Starfish Academy
สร้างเด็กปฐมวัยอย่างไรให้มีดนตรีในหัวใจ
Starfish Academy

สร้างเด็กปฐมวัยอย่างไรให้มีดนตรีในหัวใจ

Starfish Academy
3503 ผู้เรียน
พัฒนาการเด็ก
การรู้จักตนเอง การรู้จักสังคม
basic
2:00 ชั่วโมง

การดูแลสุขภาพใจเด็กประถมศึกษา

ในคอร์สนี้เป็นการดูแลสุขภาพใจของเด็ก เพราะการมีสุขภาพใจที่ดีนั้นส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม ทำให้อารมณ์ดี สามารถจัดการภาวะอาร ...

Starfish Academy
Starfish Academy
การดูแลสุขภาพใจเด็กประถมศึกษา
Starfish Academy

การดูแลสุขภาพใจเด็กประถมศึกษา

Starfish Academy

Related Videos

น้องบุ๊ค Elevenfinger "แร๊พเปอร์"
06:11
Starfish Academy

น้องบุ๊ค Elevenfinger "แร๊พเปอร์"

Starfish Academy
1511 views • 4 ปีที่แล้ว
น้องบุ๊ค Elevenfinger "แร๊พเปอร์"
TSQP Kick Off แนวคิดห้องเรียนแห่งความสุข
05:24
Starfish Academy

TSQP Kick Off แนวคิดห้องเรียนแห่งความสุข

Starfish Academy
275 views • 2 ปีที่แล้ว
TSQP Kick Off แนวคิดห้องเรียนแห่งความสุข
สอนลูกรู้จักรักและเคารพสิทธิของตนเอง
08:32
Starfish Academy

สอนลูกรู้จักรักและเคารพสิทธิของตนเอง

Starfish Academy
310 views • 2 ปีที่แล้ว
สอนลูกรู้จักรักและเคารพสิทธิของตนเอง
Just Listen แค่ฟัง...ด้วยหัวใจ
02:47
Starfish Academy

Just Listen แค่ฟัง...ด้วยหัวใจ

Starfish Academy
831 views • 2 ปีที่แล้ว
Just Listen แค่ฟัง...ด้วยหัวใจ